Παρασκευή, 16 Νοεμβρίου 2012

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς και Greenpeace χαιρετίζουν τα μέτρα που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αγοράς ρύπων και καλούν την ελληνική κυβέρνηση να υποστηρίξει τη φιλόδοξη αναδιάρθρωσή της. Τα μέτρα – εφόσον υιοθετηθούν από τα κράτη μέλη – θα ενισχύσουν την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα, θα προσελκύσουν νέες επενδύσεις, ενώ θα οδηγήσουν σε επιπλέον αύξηση των εθνικών εσόδων της χώρας μας έως και 3 δις € ως το 2020. Πρόκειται για κεφάλαια που μπορούν να αξιοποιηθούν για την προώθηση ΑΠΕ, μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας για τα νοικοκυριά, καθώς και κοινωνικές παροχές.

Τα τελευταία έτη, το ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ), ένας από τους κύριους μηχανισμούς περιορισμού των βιομηχανικών εκπομπών CO₂ , έχει συσσωρεύσει ένα ολοένα αυξανόμενο πλεόνασμα δικαιωμάτων ρύπανσης. Άμεση συνέπεια ήταν η κατακόρυφη πτώση της τιμής CO₂ και η συρρίκνωση των αναμενόμενων εσόδων για τα κράτη μέλη από τις ρυπογόνες βιομηχανίες. Επιπλέον, οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες χάνουν κάθε ουσιαστικό κίνητρο να προχωρήσουν σε επενδύσεις εκσυγχρονισμού των μεθόδων παραγωγής και να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα τους, αφού πλέον έχουν στα χέρια τους πληθώρα δικαιωμάτων ρύπανσης για πολλά χρόνια.

Με ανακοίνωση της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε μέτρα για την ισχυροποίηση του ΣΕΔΕ, μεταξύ των οποίων προσωρινή απόσυρση από την ευρωπαϊκή αγορά 900 εκατομμυρίων δικαιωμάτων εκπομπών και πιο φιλόδοξο στόχο μείωσης των συνολικών εκπομπών CO₂ της Ευρώπης από 20% σε 30% ως το 2020. Αν και πρόκειται για ένα καταρχήν θετικό βήμα, απαιτούνται παρόλα αυτά ακόμα πιο γενναίες αποφάσεις, οι οποίες θα στείλουν ένα σαφές μήνυμα στους μεγαλύτερους ρυπαντές της ευρωπαϊκής βιομηχανίας – μεταξύ των οποίων βρίσκονται και μονάδες της ΔΕΗ. Επιπλέον, απαιτείται ο τερματισμός της αδικαιολόγητης πλέον δωρεάν παροχής δικαιωμάτων ρύπανσης σε ενεργοβόρες βιομηχανίες, όπως η χαλυβουργία και η τσιμεντοβιομηχανία.

«Δυστυχώς, η εφαρμογή του ΣΕΔΕ απέτυχε στον βασικό της στόχο, την πριμοδότηση δηλαδή των βιομηχανικών μονάδων που προχωρούν σε μέτρα μείωσης των εκπομπών τους. Αυτό που διαπιστώνουμε είναι η διαστρέβλωση της λειτουργίας του συγκεκριμένου μηχανισμού, ο οποίος πλέον χρησιμοποιείται ως εργαλείο οικονομικής υποστήριξης της χειμαζόμενης βιομηχανίας. Η λήψη αποφάσεων που θα δώσουν εκ νέου ώθηση στον ΣΕΔΕ, θα τονώσει τις καινοτόμες και φιλικές στο περιβάλλον επενδύσεις» σχολίασε ο Μιχάλης Προδρόμου, συνεργάτης του WWF Ελλάς σε θέματα κλιματικής αλλαγής και ενέργειας.

«Μία πιο ισχυρή αγορά ρύπων μεταφράζεται σε επιπλέον έσοδα δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ελλάδα, κεφάλαια που μπορούν να κατευθυνθούν σε μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας ώστε τα ελληνικά νοικοκυριά να απαλλαγούν οριστικά από το ακριβό πετρέλαιο. Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να αναγνωρίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης, να στηρίξει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να μην γυρίσει την πλάτη σε μία ανέλπιστη πηγή εσόδων για βιώσιμες επενδύσεις», τόνισε ο Τάκης Γρηγορίου, υπεύθυνος για θέματα ενέργειας και κλιματικών αλλαγών στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

Σημειώσεις:

1. Το ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) περιλαμβάνει τομείς όπως η τσιμεντοβιομηχανία, χαλυβουργία, διυλιστήρια πετρελαίου αλλά και μονάδες ηλεκτροπαραγωγής. Ο στόχος του είναι, μέσω της δημιουργίας μιας αγοράς ρύπων να δώσει κίνητρα στις επιχειρήσεις να προβούν σε μέτρα μείωσης των εκπομπών τους. Τα τελευταία έτη, λόγω μιας σειράς παραγόντων, όπως η οικονομική κρίση που οδήγησε στη μείωση της παραγωγής αλλά και η γενναιόδωρη κατανομή δωρεάν δικαιωμάτων, το ΣΕΔΕ έχει συσσωρεύσει, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, ένα πλεόνασμα της τάξης του 1 δις δικαιωμάτων (εκτίμηση για το τέλος του 2011). Η κατανομή δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών στις βιομηχανίες βασίστηκε στον αρχικό σχεδιασμό του ΣΕΔΕ που προέβλεπε τιμή CO₂ στα 30 € ο τόνος. Σήμερα η τιμή βρίσκεται στα 8,5 €/τόνος.
2. Για την Ελλάδα, η αύξηση των κρατικών εσόδων από τις δημοπρατήσεις ρύπων της περιόδου 2013-2020, η οποία θα προέκυπτε από τη λήψη μέτρων αναμόρφωσης της αγοράς, εκτιμάται από €0,2-2,9 δις σε σχέση με τη μη-λήψη δράσεων. Η σημασία αυτών των εσόδων είναι μεγάλη, αν αναλογιστούμε πως σήμερα τα έσοδα κατευθύνονται στον Ειδικό Λογαριασμό του ΛΑΓΗΕ, το έλλειμμα του οποίου έχει οδηγήσει σε μια σειρά μέτρων επιβάρυνσης, εκτός των άλλων, και των καταναλωτών ρεύματος. Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, τα έσοδα από τις δημοπρατήσεις στο διάστημα Ιούνιος 2011 έως τον Σεπτέμβριο 2012 ήταν 120 εκατ. ευρώ. Η αύξηση των εσόδων – σε συνδυασμό με άρση των στρεβλώσεων στην αγορά ενέργειας που ευνοούν τα ορυκτά καύσιμα – μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά διαθέσιμα κονδύλια για άλλες βιώσιμες επενδύσεις, όπως χρηματοδότηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας στα νοικοκυριά και ενίσχυση κοινωνικών παροχών.