Υπάρχουν κάποιες γωνιές του πλανήτη μας, όπου ο στόχος του WWF για την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης φαίνεται να παίρνει σάρκα και οστά με έναν τρόπο μοναδικό. Οι λίμνες Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα, μαζί με τα γύρω βουνά, σχηματίζουν έναν παράδεισο από αυτούς που δεν συναντάς συχνά. Έναν παράδεισο για τον άνθρωπο αλλά και τη φύση. Η λεκάνη των Πρεσπών που αποτελεί προνόμιο τριών χωρών, της Ελλάδας, της Αλβανίας και της πΓΔΜ, αποτελεί μετά από δεκαετίες επίμονης προσπάθειας ένα πρότυπο τοπικής ανάπτυξης και συνδιαχείρισης, διεθνούς συνεργασίας και προστασίας του περιβάλλοντος.
Η περιοχή των Πρεσπών
Η Πρέσπα είναι μία περιοχή με ιδιαίτερη οικολογική αξία για πολλούς λόγους. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν το πλούσιο φυσικό περιβάλλον και το επιβλητικό τοπίο, τα πουλιά, οι παραδοσιακοί οικισμοί και τα αξιόλογα βυζαντινά μνημεία. Το πιο σημαντικό της όμως χαρακτηριστικό είναι ότι συγκεντρώνει πάρα πολλές μορφές ζωής σε τόσο μικρή έκταση. Λόγω της απομόνωσης της περιοχής, πολλά από τα σπάνια είδη που φιλοξενεί είναι ενδημικά της Πρέσπας ή/και των Βαλκανίων, δηλαδή υπάρχουν μόνο στην Πρέσπα και σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου. Επιπλέον, φιλοξενεί και τη μεγαλύτερη στον κόσμο αποικία αργυροπελεκάνων, είδος που απειλείται παγκοσμίως με εξαφάνιση.
© A. Bonetti / WWF Ελλάς
Σε εθνικό επίπεδο, η περιοχή προστατεύεται από πολλές εθνικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς συμβάσεις και νόμους. Συγκεκριμένα, από το 1974 έχει ανακηρυχτεί Εθνικός Δρυμός και αργότερα αναγνωρίστηκε ως Υγρότοπος Διεθνούς σημασίας στο πλαίσιο της σύμβασης Ραμσάρ. Σε διασυνοριακό επίπεδο, το 2000 με κοινή διακήρυξη των πρωθυπουργών και των τριών χωρών που μοιράζονται τη λεκάνη των Πρεσπών, δημιουργήθηκε το Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών, η πρώτη διασυνοριακά προστατευόμενη περιοχή στα Βαλκάνια. Δέκα χρόνια μετά, τον Φεβρουάριο του 2010, υπογράφτηκε η διεθνής συμφωνία μεταξύ των τριών κρατών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκοπό την ενδυνάμωση της θεσμικής λειτουργίας του Πάρκου, ανοίγοντας έτσι μία νέα εποχή για το Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών. Στόχος του είναι η οικολογική προστασία της περιοχής σε επίπεδο τριεθνούς συνεργασίας, αλλά και η προώθηση της κοινωνικής ευημερίας στις τοπικές κοινωνίες και των τριών χωρών.
Πρέσπα, όμως, δεν είναι μόνο το φυσικό περιβάλλον. Σε μία γρήγορη περιήγηση ο επισκέπτης μπορεί να αντιληφθεί πολύ γρήγορα και το πολιτιστικό περιβάλλον. Οι οικισμοί της Πρέσπας, τα εξαίρετα δείγματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, τα πλινθόκτιστα ερειπωμένα σπίτια, τα θρησκευτικά μνημεία τα οποία περιλαμβάνουν μερικά από τα πιο έξοχα δείγματα βυζαντινής και μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής, μαρτυρούν την έντονη παρουσία του ανθρώπου στο βάθος της ιστορίας. Αυτή η «αρμονική συνύπαρξη» ανθρώπου και φύσης αποτελεί μέχρι και σήμερα πηγή έμπνευσης για τις προσπάθειες διατήρησης και προστασίας της περιοχής.
Η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ)
Η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ) είναι μία τοπική μη κερδοσκοπική περιβαλλοντική οργάνωση με έδρα τον Άγιο Γερμανό Πρεσπών. Ιδρύθηκε το 1991 και αποτέλεσε την πρώτη συντονισμένη προσπάθεια πολλών περιβαλλοντικών οργανώσεων – μεταξύ των οποίων και το WWF - για την προστασία της περιοχής. Σημαντικά πρόσωπα, τα οποία συντέλεσαν αποφασιστικά στην ίδρυσή της ήταν ο Dr. Luc Hoffmann, διεθνώς γνωστός περιβαλλοντολόγος και ζωολόγος, ο Θύμιος Παπαγιάννης, αρχιτέκτων - χωροτάκτης(επίσης ιδρυτές του WWF Ελλάς) και ο Δρ. Γιώργος Κατσαδωράκης, βιολόγος. Την επίσημη πρωτοβουλία ανέλαβαν οι «Φίλοι των Πρεσπών» και το WWF International και έτσι ιδρύθηκε η ΕΠΠ, με τη συμμετοχή του WWF Ελλάς και άλλων 9 ελληνικών και ξένων περιβαλλοντικών οργανώσεων.
Αποστολή της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών είναι η προστασία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομίας σε όλη τη λεκάνη της Πρέσπας προς όφελος των κατοίκων της σήμερα και στο μέλλον. Η δράση της βασίζεται στη γνώση, την κατανόηση και την επιμονή των ανθρώπων της. Μία ομάδα διαφόρων ειδικοτήτων με βασικό κοινό την αγάπη για την Πρέσπα, τη φύση και τον άνθρωπο δουλεύει καθημερινά στο πεδίο, αναλύει και επεξεργάζεται μελέτες, κινητοποιεί και συνεργάζεται με φορείς για την προώθηση περιβαλλοντικών θεμάτων. Τίποτα όμως δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς τη συνεργασία και τη συμμετοχή των κατοίκων και των φορέων της Πρέσπας.
Βασικές αρχές που διέπουν τη λειτουργία της ΕΠΠ είναι:
Διασυνοριακή δράση: Η ΕΠΠ αναγνωρίζοντας ότι η προστασία και η βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής απαιτεί την αρμονική συνεργασία και τη συμμετοχή και των τριών λαών που μοιράζονται την περιοχή (Ελλάδα, πΓΔΜ, Αλβανία) έχει ως βασική αρχή την ανάπτυξη δράσεων σε διασυνοριακό επίπεδο.
Συνεργασία με πρόσωπα και φορείς: Η στενή συνεργασία με τους κατοίκους της Πρέσπας και τους φορείς σε τοπικό, εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο, οδηγεί στην κοινή αντίληψη των προβλημάτων και στην από κοινού εξεύρεση βιώσιμων λύσεων.
Η δράση της ΕΠΠ
Οι δράσεις της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών είναι ποικιλόμορφες και εκτείνονται σε όλο το εύρος προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής. Οι κύριοι τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται η ΕΠΠ είναι:
- Προστασία οικοτόπων άγριας ζωής και βιοποικιλότητας
- Προώθηση αειφόρου ανάπτυξης
- Υποστήριξη στη λειτουργία του Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών
- Υποστήριξη δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων σε όλη τη λεκάνη της Πρέσπας, σε θέματα προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς
- Ενημέρωση/ Ευαισθητοποίηση κοινού
© A. Bonetti / WWF Ελλάς
Περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις της ΕΠΠ μπορείτε να δείτε στο www.spp.gr
Η ΕΠΠ έχει τιμηθεί με μία σειρά βραβείων και συγκεκριμένα με το βραβείο Ραμσάρ (1999), βραβείο Goldman (2001), LIFE Φύση- Βραβείο “Best of the Best”(2009), Thiess International Riverprize finalist (2012) και βραβείο «Βύρων Αντίπας» (2013).
Περισσότερες πληροφορίες:
Μαριάννα Βλάσση, Υπεύθυνη Επικοινωνίας & Εξεύρεσης Πόρων Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών, Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., τηλ. 210 3314893