"Η φωτιά δεν παίζει... Μην παίζεις με το μέλλον της Άνδρου"

40% της Άνδρου έχει καεί τα τελευταία 30 χρόνια, με το 20% να έχει καεί επανειλημμένα. Το νησί σήμερα κινδυνεύει με μη αναστρέψιμη βλάβη. Φέτος το καλοκαίρι, μια νέα εκστρατεία με στόχο την αποτελεσματική πρόληψη, καλεί τους Ανδριώτες να πάρουν το μέλλον του νησιού στα χέρια τους.

© Stephen Fulljames

Ένα πολύτιμο και ευάλωτο οικοσύστημα

Η Άνδρος αποτελεί ένα από τα πιο ορεινά νησιά των Κυκλάδων, με πλούσια βλάστηση και πανίδα, αλλά και πολύ παραγωγικά εδάφη, με δυο προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000 και έξι καταφύγια Άγριας Ζωής. Όμως, το φυσικό περιβάλλον δέχεται έντονες πιέσεις, με την Άνδρο να κατέχει την πρωτιά στις Κυκλάδες στις πυρκαγιές!

Οι δασικές πυρκαγιές είναι μέρος του φυσικού κύκλου ζωής της μεσογειακής βλάστησης. Όμως, όταν η ίδια γη καίγεται ξανά και ξανά, και μάλιστα η καμμένη γη δεν προστατεύεται από δραστηριότητες όπως η ελεύθερη βόσκηση, τότε οδηγούμαστε στην υποβάθμιση.

 

Μερικές από τις πιο σοκαριστικές εικόνες έρχονται μετά την κατάσβεση των πυρκαγιών. Η ομάδα του WWF Eλλάς έκανε αυτοψίες στην Άνδρο και διαπίστωσε διάβρωση του εδάφους, αλλά και βόσκηση στα καμένα εδάφη που καθιστά την φυσική αναγέννηση εξαιρετικά δύσκολη.

 

 

Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, οι πυρκαγιές στην Άνδρο προκαλούνται κυρίως από το κάψιμο βοσκοτόπων και την αμέλεια πολιτών. Όσον αφορά την αμέλεια, που είναι μια σημαντική αιτία πυρκαγιών, υπάρχουν 5 μύθοι που πρέπει να εκτεθούν:

Οι μύθοι που ρίχνουν λάδι στη φωτιά

1. «Για όλα φταίει ο “κακός εμπρηστής”»

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει κάθε χρόνο εκατοντάδες περιστατικά πυρκαγιών. Αντιμέτωποι με την καταστροφή, αναζητάμε πάντα τους κακόβουλους εμπρηστές με τα σκοτεινά συμφέροντα. Ενώ πράγματι υπάρχουν εμπρησμοί και συμφέροντα από τις φωτιές, για καταπατήσεις, δημιουργία βοσκοτόπων, αλλαγή χρήση του δάσους, η μεγαλύτερη εξακριβωμένη αιτία πυρκαγιών στην Ελλάδα είναι η δική μας αμέλεια και ευθύνεται για τουλάχιστον το 40% των πυρκαγιών!

2. «Αποκλείεται να συμβεί σε μένα...»

Το λάθος θα συμβεί όσο «ειδικοί» ή «έμπειροι» νιώθουμε και τότε θα είναι αργά… Ένα αναμμένο τσιγάρο, μια ψησταριά στο δάσος, μία μικρή σπίθα από εργασίες ή κακώς συντηρημένο όχημα, είναι αρκετά να δημιουργήσουν ανεξέλεγκτη πυρκαγιά.

3. «Το Κράτος φροντίζει τα πάντα για τις πυρκαγιές»

Το Κράτος έχει βασικό ρόλο στον περιορισμό μιας πυρκαγιάς, όμως η πρόληψη είναι το μεγαλύτερη κεφάλαιο για την προστασία των δασών μας και βρίσκεται και στα δικά μας χέρια. Άλλο τόσο σημαντική είναι και η έγκαιρη ειδοποίηση του Πυροσβεστικού Σώματος (τηλ. 199) σε περίπτωση πυρκαγιάς.

4. «Και να καεί μια περιοχή, πάντα μπορεί να γίνει αναδάσωση.»

Οι αναδασώσεις είναι μια πρακτική αποκατάστασης, όμως σε πολλές περιπτώσεις, και ειδικά για την Άνδρο, δεν αποτελούν λύση! Το ζήτημα είναι να σεβαστούμε και να προστατεύσουμε τον φυσικό κύκλο αναγέννησης της μεσογειακής βλάστησης μετά την πυρκαγιά.

5. «Η Άνδρος δεν έχει μεγάλα δάση οπότε ο κίνδυνος των πυρκαγιών δεν αφορά τόσο το νησί μας.»

Ο κίνδυνος των πυρκαγιών δεν αφορά μόνο πυκνά δάση με μεγάλα δέντρα. Στην Άνδρο, οι θάμνοι και τα φρύγανα παίζουν βασικό ρόλο στο τοπίο, στην ισορροπία της φύσης, την συγκράτηση του εδάφους, την αποφυγή της ερημοποίησης, αλλά και στην τοπική οικονομία του νησιού.

Τι πρέπει να κάνω για την αμέλεια ως πολίτης;