Τρίτη, 19 Ιουνίου 2012

© Anand GOPAL / WWF-Canon

Στις 20-22 Ιουνίου 2012, οι ηγέτες του κόσμου θα συναντηθούν στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας στο πλαίσιο της συνδιάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη (Ρίο+20). Οι αποφάσεις που θα ληφθούν τις δύο αυτές ημέρες μπορούν να διαμορφώσουν την περιβαλλοντική ατζέντα για την επόμενη δεκαετία και να οδηγήσουν την προστασία του περιβάλλοντος από μια περίοδο 20 ετών αργού βηματισμού, σε μια νέα φάση προόδου.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει επισκιάσει τη συνδιάσκεψη. Ωστόσο το Ρίο+20 εξακολουθεί να δίνει την ευκαιρία στους παγκόσμιους ηγέτες να δεσμευτούν για ένα βιώσιμο μέλλον για τις επόμενες γενιές. Ένα μέλλον το οποίο θέτει την ανθρώπινη ευημερία στην καρδιά της ατζέντας.

«Τα τελευταία χρόνια έχουμε διαπιστώσει ότι η απερίσκεπτη κακοδιαχείριση του παγκόσμιου οικονομικού κεφαλαίου μπορεί να σπείρει τον όλεθρο στην κοινωνία -και όμως διαχειριζόμαστε το εν ανεπαρκεία φυσικό κεφάλαιο της Γης με έναν εξίσου επικίνδυνο τρόπο», δήλωσε ο Τζιμ Λιπ, γενικός διευθυντής του Διεθνούς WWF.
«Στο Ρίο θα πρέπει να καθορισθεί μια νέα πορεία για την παγκόσμια οικονομία, η οποία θα διατηρεί το φυσικό κεφάλαιο που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών μας για τροφή, νερό και ενέργεια.»

Οι τρεις πυλώνες: Τροφή, νερό και ενεργειακή ασφάλεια
Κέντρο των συζητήσεων στο Ρίο θα είναι η ανάγκη για διασύνδεση μεταξύ τριών πυλώνων: τροφής, νερού και ενέργειας. Παρά τη σχετική πρόοδο που έχει σημειωθεί από τη Σύνοδο Κορυφής της Γης, που είχε οργανωθεί και πάλι στο Ρίο το 1992, οι υφιστάμενες λύσεις δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων περιβαλλοντικών απειλών. Η πρόσφατη έκθεση του WWF, Ζωντανός Πλανήτης 2012 παρουσιάζει τις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις της ανθρωπότητας σε φυσικούς πόρους, οι οποίες ασκούν τεράστιες πιέσεις στην παγκόσμια βιοποικιλότητα και απειλούν τη μελλοντική μας ασφάλεια, υγεία και ευημερία.

Μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού στερείται τα βασικά για την ανθρώπινη ζωή. Περίπου 0,9 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε νερό για τις βασικές ανάγκες, 2,6 δις άνθρωποι στερούνται πρόσβαση σε ασφαλείς εγκαταστάσεις υγιεινής και καθαρό νερό, σχεδόν 1 δισ. υποσιτίζονται και 1,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε σύγχρονες μορφές ενέργειας. Η ζήτηση για τροφή, νερό και ενέργεια μεγαλώνει, ενώ η αλλαγή του κλίματος και της αύξησης του πληθυσμού παίρνουν ήδη «το φόρο τους».

Το WWF επισημαίνει την ανάγκη για ορθότερη διαχείριση των φυσικών πόρων του πλανήτη, αλλά και την προστασία των υδάτινων οικοσυστημάτων και τη μείωση των αποβλήτων κατά την παραγωγή και διανομή των τροφίμων. Στο Ρίο πρέπει να υπάρξει ισχυρή πολιτική δέσμευση και ένα ευνοϊκό πλαίσιο για την υλοποίηση αυτού του μετασχηματισμού.

Πιο συγκεκριμένα, το WWF καλεί για πρόσβαση σε τροφή, νερό και ενέργεια για όλους μέχρι το 2030, θέτοντας φιλόδοξους στόχους οι οποίοι θα υποστηρίζονται από κοινωνικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Μερικοί από αυτούς τους στόχους μπορεί να είναι οι ακολουθεί:

Δίκαιη και (οικονομικά) προσιτή πρόσβαση σε ασφαλή προμήθεια τροφίμων,
Πρόσθετες επενδύσεις και πολιτικές για την αειφόρο γεωργία και παραγωγή τροφής,
Ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων και των οικοσυστημάτων που συνδέονται με αυτούς,
Προσιτή και ισότιμη πρόσβαση σε πόσιμο νερό και βελτιωμένες υποδομές αποχέτευσης,
Μέτρα για βιώσιμη πρόσβαση στην ενέργεια από όλους μέχρι το 2030, με στόχο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να καταλαμβάνουν τουλάχιστον το 40% του παγκόσμιου ενεργειακού μίγματος μέχρι το 2030,
Παροχή αξιόπιστης, οικονομικά προσιτής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για εκείνους που ζουν σε συνθήκες φτώχειας.

Η αποτίμηση της Φύσης
Το Ρίο+20 δίνει στους ηγέτες μια τεράστια ευκαιρία να αναγνωρίσουν και να ενσωματώσουν καλύτερα την αξία του φυσικού κεφαλαίου στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.

Στο Ρίο θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα σύνολο σαφών, διαφανών και συγκρίσιμων δεικτών για τη μέτρηση της ποιότητας του περιβάλλοντος. Δείκτες υπάρχουν σήμερα για δύο από τις τρεις διαστάσεις της αειφόρου ανάπτυξης (την κοινωνική και την οικονομική), αλλά όχι για την περιβαλλοντική.

Οι ηγέτες στο Ρίο θα πρέπει να "πρασινίσουν" το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ), θέτοντας οικονομική αξία στο φυσικό κεφάλαιο. Οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις θα πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρουν και να αντανακλούν το περιβαλλοντικό κόστος των δραστηριοτήτων τους στους εθνικούς προϋπολογισμούς και τους εταιρικούς ισολογισμούς.

Οι στόχοι της αειφόρου ανάπτυξης
Το WWF χαιρετίζει την ιδέα των στόχων της αειφόρου ανάπτυξης ως μέσο για την αντιμετώπιση των κρίσιμων και αλληλοσυνδεόμενων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η αναπτυξιακή ατζέντα έως το 2030. Οι νέοι στόχοι θα πρέπει να καλύπτουν μια σειρά τομέων προτεραιότητας, όπως ωκεανοί, τρόφιμα, νερό και ενέργεια και να ισχύουν για όλες τις χώρες. Αυτοί θα είναι οδηγοί βιωσιμότητας και θα πρέπει να ορίσουν τον τρόπο με τον οποίο οι τρεις διαστάσεις της αειφόρου ανάπτυξης - οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική - αλληλοεξαρτώνται.

Οι νέοι αυτοί στόχοι θα ακολουθήσουν τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας, που πρόκειται να λήξουν το 2015. Θα πρέπει να έχουν χρονικά δεσμευτικούς στόχους για την εφαρμογή έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί η πρόκληση της σίτισης, του νερού και της ενεργειακής ασφάλειας στο πλαίσιο ενός υγιούς παγκόσμιου περιβάλλοντος - και να έχουν ενδείξεις ότι οι χώρες μπορούν να τους θέσουν σε εφαρμογή σύμφωνα με τις εκάστοτε εθνικές συνθήκες.

Στρεβλές επιδοτήσεις
Όλες οι επιδοτήσεις που επηρεάζουν αρνητικά το περιβάλλον - ιδιαίτερα εκείνες που επιδοτούν την παραγωγή και χρήση ορυκτών καυσίμων, καθώς και τη μη-βιώσιμη γεωργία και την αλιεία - θα πρέπει να καταργηθούν με διαφανή υποβολή ετήσιων εκθέσεων έως το 2020.