Παρασκευή, 31 Αυγούστου 2007

Αθήνα, 2/9/2007: Στην αποτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στις περιοχές της Πελοποννήσου που επλήγησαν από τις καταστροφικές πυρκαγιές προχωρά το WWF Ελλάς. Συνεργάτες της οργάνωσης θα επισκεφτούν τις επομένες μέρες τις καμμένες δασικές εκτάσεις.

Η εθνική κληρονομιά που χάθηκε στις φλόγες της Πελοποννήσου

Με τις μανιασμένες πυρκαγιές των τελευταίων δύο εβδομάδων χάσαμε ένα ανυπολόγιστο φυσικό κεφάλαιο που αποτελείται από μερικούς από τους σημαντικότερους πυρήνες βιοποικιλότητας:

Φαράγγι Βουραϊκού (pSCI: GR2320003)
Το φαράγγι του Βουραϊκού πήρε τ’ όνομά του από τον ποταμό που διατρέχει τον Νομό Αχαΐας. Καθ' όλη την πορεία του ποταμού δημιουργούνται όμορφες υδάτινες διαδρομές με πλούσια παρόχθια υδροχαρή βλάστηση που σε μερικά σημεία, όπως στην περιοχή Κάτω Ζαχλωρού-Καλαβρύτων, δημιουργεί παραποτάμια δάση που σπάνια απαντώνται σήμερα στην Πελοπόννησο. Η βιοποικιλότητα του φαραγγιού ήταν μοναδική. Χλωριδικά, μπορούσε κάποιος να συναντήσει από κεφαλληνιακή ελάτη (ενδημικό της Ελλάδας) στα ψηλά σημεία των πλαγιών του φαραγγιού μέχρι αρκεύθους, δρύες, πλατάνια, φτελιές, καστανιές και πολλά είδη υδροχαρούς βλάστησης στα χαμηλότερα. Πολύ ενδιαφέρουσα ήταν και η πανίδα της περιοχής με πιο σημαντικά είδη αυτά της βίδρας και των διαφόρων ερπετών καθώς και κάποιων αρπαχτικών που κυριαρχούσαν στην περιοχή.

Δάσος και λίμνη Καϊάφα (pSCI: GR2330005)
Το δάσος και η λίμνη Καϊάφα  του Νομού Ηλείας αποτελούσε ένα μοναδικό παράκτιο φυσικό στολίδι με μοναδική βιοποικιλότητα. Χαρακτηριστικά αυτής της βιοποικιλότητας ήταν τα τρία σπουδαία διαφορετικά οικοσυστήματα τα οποία συνέθεταν το τοπίο. Οι σπάνιες παράκτιες αμμοθίνες, το εξαιρετικής δομής, υγιέστατο πευκοδάσος αποτελούμενο από χαλέπιο πεύκη, κουκουναριές σε μίξη με άλλα αείφυλλα πλατύφυλλα, καθώς και η υδροχαρής βλάστηση της λίμνης. Σπουδαία ήταν και η πανίδα της περιοχής με πιο χαρακτηριστικά τα σπάνια είδη χελωνών της περιοχής (Γραμμωτή, Ονυχοχελώνα, Θαλάσσια caretta).

Όρος Ταΰγετος (pSCI: GR2550006)
Ο Ταΰγετος (2407 μ.) μαζί με την οροσειρά του Πάρνωνα, είναι οι παλαιότερες περιοχές της Πελοποννήσου. Τα δασικά οικοσυστήματα του βουνού συντίθονται κυρίως από την ενδημική, για την Ελλάδα, κεφαλληνιακή ελάτη και από υπέροχες συστάδες μαύρης πεύκης. Ο Ταΰγετος είναι ένας βοτανικός παράδεισος με περισσότερα από 160 ενδημικά είδη, εκ των οποίων 21 είναι τοπικά ενδημικά. Οι βιότοποι του Ταϋγέτου φιλοξενούν επίσης μια αρκετά πλούσια πανίδα με πιο σημαντικά είδη τα διάφορα αρπαχτικά καθώς και τα λιγοστά τσακάλια. Ανεπίσημες αναφορές κάνουν λόγο για ύπαρξη ατόμων αγριόγατου, ωστόσο, δεν υπάρχει καμιά επίσημη καταγραφή τα τελευταία χρόνια. Δεν έχουμε ακόμα μια πλήρη εικόνα της καταστροφής από την πρόσφατη πυρκαγιά, όμως μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι έστω και ένα στρέμμα καμένο σε Ταΰγετο και Πάρνωνα, αποτελεί καταστροφή.

Όρος Πάρνωνας (pSCI: GR2520006)
Ο Πάρνωνας (1935 μ.), όπως και ο Ταΰγετος, φιλοξενεί εκτενή δάση κεφαλληνιακής ελάτης και μαύρης πεύκης. Ωστόσο, το σπανιότερο δασικό οικοσύστημα του είναι οι συστάδες με τη συριακή άρκευθο, η οποία δεν υπάρχει πουθενά αλλού στην Ευρώπη. Σημαντικές εκτάσεις του βουνού καλύπτονται επίσης από καστανιές σε άριστη οικολογική κατάσταση. Στον Πάρνωνα απαντώνται περίπου 100 ενδημικά φυτικά είδη εκ των οποίων τα 6 είναι τοπικά ενδημικά. Οι τρομερή ποικιλία των βιοτόπων του, έχει ως αποτέλεσμα την ύπαρξη αρκετών ειδών ζώων, με πιο σημαντικά: το τσακάλι, σπάνιες νυχτερίδες, αρκετά σπάνια ερπετά καθώς και έναν σημαντικό αριθμό από διάφορα είδη αρπαχτικών.

Ολυμπία (pSCI: GR2330004)
Η περιοχή γύρω από την αρχαία Ολυμπία, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της μεσογειακής βλάστησης. Η περιοχή αποτελεί ένα μωσαϊκό δασικών και αγροδασικών οικοσυστημάτων με μεγάλη βιοποικιλότητα, κυρίως πανιδικά, χωρίς ωστόσο να φιλοξενεί σπάνια ή ενδημικά φυτά.

Όροι Μαρμπας και Κλωκός φαράγγι Σελινούντα (pSCI: GR2320005)
Στην μεγάλη φωτιά του Ιουλίου 2007 στην Αιγιαλεία κάηκαν σημαντικά κομμάτια αυτής της πολύτιμης, οικολογικά, περιοχής. Η περιοχή φιλοξενεί 7 ενδημικά φυτικά είδη, χωρίς ωστόσο να έχουμε μια ολοκληρωμένη χλωριδική μελέτη, η οποία πιθανότατα θα ανέβαζε το αριθμό αυτόν κατά πολύ. Στην περιοχή υπάρχει η μοναδική αποικία γυπών στην Πελοπόννησο, ενώ απαντώνται πολλά ακόμα είδη πουλιών, γεγονός που οδήγησε στον χαρακτηρισμό της περιοχής ως «Σημαντική Περιοχή για την Ορνιθοπανίδα» (ΙΒΑ) και ως «Περιοχή Ειδικής Προστασίας» (SPA: GR2320010).

Νωρίτερα το καλοκαίρι, χάσαμε και άλλα δάση με τεράστια οικολογική σημασία. Η Πάρνηθα, δάση του Γράμμου, της Πρέσπας και του Πηλίου που κάηκαν, συμπληρώνουν τη μαύρη λίστα των οικολογικών απωλειών αυτού του καλοκαιριού. Μερικά από αυτά τα δάση πολύ δύσκολα θα αναγεννηθούν, αν δεν τα αφήσουμε στην ησυχία τους για μερικές δεκαετίες....

Γιατί τέτοια καταστροφή;
Αυτό το ερώτημα μας βασανίζει όλους, γιατί η απάντηση δεν είναι τόσο απλή. Αν και είναι νωρίς να αποδώσουμε ευθύνες, σίγουρα μπορούμε να μιλήσουμε για έναν θανατηφόρο συνδυασμό μακρόχρονης πολιτικής αδιαφορίας και κοινωνικής απαξίωσης της δασικής μας κληρονομιάς, εξαιρετικά ελλιπούς σχεδιασμού των μηχανισμών πρόληψης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών, οργανωμένων εγκληματικών συμφερόντων που λυμαίνονται τη δασική γη και ακραίων κλιματικών φαινομένων.

Oι πυρκαγιές ξεγύμνωσαν την πολιτική απαξίωση για οτιδήποτε περιβαλλοντικό που χαρακτηρίζει όλες ανεξαιρέτως τις τελευταίες κυβερνήσεις μας. Απειλητικές προτάσεις για αναθεώρηση του περίφημου άρθρου 24 του Συντάγματος το 2001 που προασπίζει θεσμικά το φυσικό περιβάλλον, ίδιες προτάσεις και το 2007. Ποτέ καμία κυβέρνηση δεν τόλμησε να ολοκληρώσει το δασολόγιο, με αποτέλεσμα η συντεταγμένη πολιτεία να μην έχει επίσημα κατοχυρωμένα τα όρια του δάσους και των δασικών εκτάσεων. Ποτέ καμία κυβέρνηση δεν τόλμησε να κατεδαφίσει τα περισσότερα από 1.0ΟΟ.ΟΟΟ αυθαίρετα που έχουν καλύψει ανυπολόγιστες δασικές και παράκτιες εκτάσεις. Όλες οι κυβερνήσεις προχώρησαν σε νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων ή σχετικές υποσχέσεις, ιδιαίτερα προ εκλογών. Κανένας πρωθυπουργός δε δέχθηκε να συναντηθεί με περιβαλλοντικές οργανώσεις για την καλύτερη θωράκιση του φυσικού μας πλούτου.

Αν υπάρχει κάτι παρήγορο είναι πως η ελληνική κοινωνία σηκώνεται από την πολυθρόνα και είτε μοναχικά μπροστά από το κομπιούτερ, είτε μαζικά μπροστά από τη Βουλή διαμαρτύρεται, στιγματίζει, θρηνεί και προτείνει. Στις 8 Ιουλίου, 7.500 αγανακτισμένοι πολίτες με την καταστροφή της Πάρνηθας κινητοποιήθηκαν μέσω sms και email από μια παρέα και βροντοφώναξαν μπροστά από τη Βουλή ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι θέμα που πλέον μας απασχολεί όλους. Στις 29 Αυγούστου, 10.000 μαυροντυμένοι πολίτες που κινητοποιήθηκαν από μπλόγκερς και θρήνησαν σιωπηλά για τους νεκρούς και τα χαμένα δάση της Πελοποννήσου και της Εύβοιας, επίσης σιωπηλά διατράνωσαν την απαίτηση αυτό το κακό να σταματήσει εδώ. Και στις δύο κινητοποιήσεις, το WWF Ελλάς συμμετείχε με ενθουσιασμό. Όλες αυτές οι κινητοποιήσεις ξεφεύγουν από τους παραδοσιακούς τρόπους διαμαρτυρίας. Δεν διοργανώνονται από κάποιο κόμμα ή συνδικάτο, δεν υποκρύπτουν καμία πολιτική ή προσωπική σκοπιμότητα, αποτελούν αυθόρμητη αντίδραση που θα πρέπει απαραιτήτως να ληφθεί υπόψη από τους πολιτικώς ιθύνοντες αυτής της χώρας.

Η επόμενη μέρα
Μόλις σταματήσει να καπνίζει η γη, το WWF Ελλάς θα βγει στα καμένα για να εκτιμήσει το μέγεθος της καταστροφής και να διατυπώσει επείγουσες κατευθύνσεις για την απρόσκοπτη αναγέννησή τους. Σίγουρα όμως αυτά τα μέτρα θα είναι άχρηστα, αν δεν τύχουν ευρείας στήριξης, τόσο σε πολιτικό επίπεδο, όσο και από τις αρμόδιες διοικητικές υπηρεσίες και τις τοπικές κοινωνίες. Η αναγέννηση των δασών μας, συνεπάγεται και συνειδητοποίηση από όλους μας πως το δάσος είναι πηγή ζωής και αποτελεί βάση για σχεδόν όλες τις οικονομικές δραστηριότητες αυτών των περιοχών και κυρίως τον τουρισμό και την αγροτική παραγωγή. Ας μην ξεχνάμε πως αυτά τα ευαίσθητα φυσικά συστήματα εγγυώνται τις καλές κλιματικές συνθήκες, την επάρκεια σε νερό, την καθαρότητα του αναπνεόμενου αέρα, την ομορφιά του τοπίου.

Η δράση του WWF Ελλάς χρειάζεται την υποστήριξή σας !
Σε συνέχεια των συνταρακτικών φετινών καταστροφών, στο WWF Ελλάς σχεδιάζουμε για άλλη μία φορά να εντείνουμε σημαντικά τις προσπάθειές μας για την αντιμετώπιση όλων αυτών των ζητημάτων, για την περιφρούρηση των φυσικών θησαυρών μας, ακόμα και μετά την καταστροφή, και για την ενδυνάμωση της πρόσβασης του πολίτη στη δικαιοσύνη για τη διαφύλαξη του περιβαλλοντικού κεκτημένου. Πολύ σύντομα θα ανακοινωθεί από την οργάνωση μία ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων που θα κατευθύνονται προς αυτούς τους σκοπούς.

Σε ό,τι αφορά τις πιο σημειακές παρεμβάσεις της οργάνωσης αυτόν τον καιρό, και πέραν των όσων δράσεων υλοποιούνται για την Πάρνηθα οι οποίες και ανακοινώνονται τακτικά, η οργάνωση τις αμέσως επόμενες μέρες σκοπεύει να υλοποιήσει τα ακόλουθα:

- Συνέχιση των εντατικών πυροφυλάξεων στην Πίνδο (σε συνεργασία με την οργάνωση Καλλιστώ) και στο δάσος της Δαδιάς.

- Δορυφορική αποτύπωση των επιπτώσεων των πυρκαγιών στην Πελοπόννησο, την Εύβοια, τον Γράμμο και τις Πρέσπες, και ευρεία δημοσιοποίηση των σχετικών στοιχείων.

- Σύσταση ειδικής διεπιστημονικής ομάδας για αυτοψίες στις περιοχές της Πελοποννήσου και της Εύβοιας, με στόχο την καταγραφή των καταστροφών στο φυσικό περιβάλλον, την αναγνώριση άμεσων αναγκών παρέμβασης και  τη συνεργασία με τοπικές υπηρεσίες και οργανώσεις.

- Σύσταση ομάδας εργασίας από ειδικευμένους επιστήμονες με σκοπό την υποστήριξη των προσπαθειών αποκατάστασης των κατεστραμμένων περιοχών, σε συνεργασία και με τη Διεθνή Ένωση για την Προστασία του Περιβάλλοντος (IUCN)

- Συνεργασία με την Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών και την περιβαλλοντική Οργάνωση Καλλιστώ για τον προσδιορισμό των αναγκαίων μέτρων προστασίας και αποκατάστασης στις περιοχές των Πρεσπών και του Γράμμου, αντίστοιχα. 

- Παρακολούθηση των έργων αποκατάστασης και προστασίας και συνεχής σχετική ενημέρωση του κοινού.

Για όλες τις δράσεις και απόψεις της οργάνωσης, θα υπάρχει συνεχής πληροφόρηση μέσα από την ιστοσελίδα μας www.wwf.gr