Τρίτη, 30 Αυγούστου 2005

{mosimage}Βρυξέλλες/Βέλγιο, 30 Αυγούστου 2005: Ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζει μια νέα Οδηγία σχετικά με τη Διαχείριση του Κινδύνου από Πλημμύρες, το WWF ζητά τα παθήματα από τις επαναλαμβανόμενες και καταστροφικές πλημμύρες στην Ευρώπη να γίνουν μαθήματα.

Καθώς υπολογίζεται ότι μόνο το 20% των φυσικών πλημμυρικών πεδιάδων της Ευρώπης είναι ακόμη λειτουργικό, και άρα σε θέση να αποθηκεύσει νερό, η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση δηλώνει ότι η μόνη βιώσιμη λύση προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος από επιπλέον καταστροφικές πλημμύρες είναι να δουλέψουμε μαζί με τη φύση αντί να της εναντιωνόμαστε.

Περιοχές της Ευρώπης πλημμύρισαν για άλλη μια φορά αυτό το καλοκαίρι και το WWF εκφράζει τη βαθιά του συμπάθεια στους ανθρώπους που επλήγησαν, ιδιαίτερα στις Άλπεις και στον Κάτω Δούναβη. Οι πλημμύρες είναι φυσικά φαινόμενα που δεν μπορούν να προληφθούν, όμως η συχνότητα και η έντασή τους αυξάνεται λόγω της θέρμανσης του πλανήτη και της αλλαγής του κλίματος. Παρόλα αυτά, οι καταστροφές που προκαλούν μπορούν να περιοριστούν. Οι παραδοσιακές πάντως μηχανικές λύσεις αντιπλημμυρικής προστασίας αποδεικνύεται ότι δεν αποδίδουν αν δεν συμπληρωθούν με επιπλέον μέτρα.

«Τα τελευταία συμβάντα δείχνουν ξεκάθαρα ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε πλημμύρες τέτοιου μεγέθους αποκλειστικά με τεχνικά μέσα» λεει η Tatjana Brombach, από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα για τις Άλπεις του WWF. «Το χτίσιμο σε περιοχές εκτεθειμένες σε πλημμύρες απλώς αυξάνει το κίνδυνο από μελλοντικές πλημμύρες. Ακόμη και καινούρια αντιπλημμυρικά έργα, όπως το φράγμα Pflach στην Αυστρία που έσπασε το φετινό καλοκαίρι, αποδεικνύονται ανησυχητικά ευάλωτα. Η μόνη μακροπρόθεσμη λύση είναι να επανεξετάσουμε την αξία της φύσης προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις καταρρακτώδεις βροχές».

Η χέρσος και το νερό παίζουν ένα «φυσικό» ρόλο στη διαχείριση του κινδύνου από τις πλημμύρες συγκρατώντας, για παράδειγμα, το νερό σε πλημμυρικές πεδιάδες και υγρότοπους. Οι περιοχές αυτές μπορούν να λειτουργήσουν ως σφουγγάρια, απορροφώντας και συγκρατώντας το επιπλέον νερό και απελευθερώνοντας το σταδιακά στη συνέχεια.  Όμως οι πλημμυρικές πεδιάδες και οι υγρότοποι δεν μπορούν πλέον να παίξουν αυτό το ρόλο καθώς είναι κατακερματισμένοι, έχουν αποξηρανθεί και συχνά χρησιμοποιούνται εντατικά από τους ανθρώπους. Οι πλατιές κοίτες των ποταμών μπορούν να συγκρατήσουν μεγάλες ποσότητες νερού, τα ποτάμια είναι όμως πλέον στενότερα καθώς έχουν ευθυγραμμιστεί και μετατραπεί σε κανάλια. Έτσι, οι συνέπειες μιας πλημμύρας μεγεθύνονται καθώς το νερό δε βρίσκει διέξοδο, ξεχειλίζει πάνω από τις τεχνητές όχθες και/ή σπάει τα αναχώματα προκαλώντας τεράστιες καταστροφές.

Επί χρόνια, το WWF καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη να αλλάξουν τη στρατηγική τους για τη διαχείριση του κινδύνου από τις πλημμύρες και να δουλέψουν με τη φύση. Η ΕΕ έχει ήδη νόμους που θα μπορούσαν να προωθήσουν το μετριασμό των επιπτώσεων από τις πλημμύρες με φυσικό τρόπο, και ιδιαίτερα την Οδηγία-πλαίσιο για το Νερό (2000/60/ΕΕ). Η εφαρμογή της Οδηγίας απαιτεί την κοινή διαχείριση της χέρσου και των υδάτων σε μια λεκάνη απορροής, συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών περιοχών, ώστε να βελτιώσουν την οικολογική τους κατάσταση. Αυτό θα απαιτούσε τη βελτίωση των χρήσεων γης και της διαχείρισης των δασών παρέχοντας περισσότερο χώρο στα ποτάμια και αποκαθιστώντας τη λειτουργικότητα των υγρότοπων στα ανάντι και των πεδιάδων στα κατάντι, απαλύνοντας τελικά τις πλημμύρες.

Τώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναπτύσσει μια Οδηγία που ασχολείται συγκεκριμένα με τον κίνδυνο από πλημμύρες. «Όμως ο φυσικός τρόπος ελέγχου των πλημμύρων δε θα προωθηθεί αν τα νέα μέτρα πρόληψης δεν ενσωματωθούν στα σχέδια διαχείρισης που απαιτεί η Οδηγία-πλαίσιο για το Νερό για τις λεκάνες απορροής» λεει η Eva Royo Gelabert, Υπεύθυνη Υδατικής Πολιτικής στο Γραφείο Ευρωπαϊκής Πολιτικής του WWF. «Δυστυχώς τα προπαρασκευαστικά κείμενα δείχνουν ότι αυτός ο βαθμός ενσωμάτωσης ανάμεσα στις δύο Οδηγίες δεν προβλέπεται, δεν είναι συμβατά ούτε καν τα χρονοδιαγράμματα εφαρμογής τους. Το WWF καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει προκειμένου να εξασφαλίσει τη νομική συνέπεια ανάμεσα σε αυτές τις δύο Οδηγίες, να αποφύγει διπλή διοικητική δουλειά, να εξοικονομήσει χρήματα και τελικά να προστατέψει αποτελεσματικά τους ανθρώπους».

Επιπλέον, το WWF ζητεί, για τις πληγείσες περιοχές, οικονομική βοήθεια από την ΕΕ μέσω, για παράδειγμα των διαρθρωτικών ταμείων, ώστε να εξασφαλιστούν μακροπρόθεσμες λύσεις που θα απαντήσουν στις ανεπαρκείς πολιτικές διαχείρισης των χρήσεων γης και των υδάτων που συνέβαλαν σε αυτά τα φοβερά πλημμυρικά φαινόμενα.

Σημειώσεις

· Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από το 1998 οι πλημμύρες σε όλη την Ευρώπη έχουν προκαλέσει το θάνατο 700 ατόμων, τον εκτοπισμό περίπου μισού εκατομμυρίου ανθρώπων, και έχουν στοιχίσει πάνω από 25 δις ευρώ σε ασφαλισμένες οικονομικές απώλειες. Τα νούμερα αυτά δεν περιλαμβάνουν τις απώλειες και τις ζημίες από τις πρόσφατες πλημμύρες που έπληξαν περιοχές της Αυστρίας, της Βουλγαρίας, της Γερμανίας, της Ρουμανίας και της Ελβετίας..

· Σύνδεσμος με το Πρόγραμμα Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προστασία από τις Πλημμύρες http://www.europa.eu.int/comm/environment/water/flood_risk/index.htm. Το Πρόγραμμα αυτό έχει στόχο το μετριασμό των επιπτώσεων των πλημμυρών για τους ανθρώπους, τις περιουσίες τους και το περιβάλλον: Πρόκειται για ένα πακέτο που περιλαμβάνει μια Οδηγία που ζητά από τα κράτη-μέλη να αναπτύξουν στόχους μείωσης του κινδύνου από πλημμύρες αφήνοντάς τους ωστόσο την πρωτοβουλία για τον τρόπο και τις δράσεις μέσω των οποίων θα τους επιτύχουν. Ανοιχτή ηλεκτρονική διαβούλευση διεξάγεται στη σελίδα: http://europa.eu.int/comm/environment/water/flood_risk/consult.htm (ως τις 14/9).

· Η Οδηγία-πλαίσιο για το Νερό είναι σε ισχύ από το 2000 και στοχεύει στην προστασία όλων των ευρωπαϊκών υδάτων (εσωτερικά επιφανειακά νερά, estuaries, παράκτια και υπόγεια ύδατα). Σύμφωνα με την Οδηγία, τα κράτη-μέλη είναι υποχρεωμένα να προλάβουν την περαιτέρω επιδείνωση, να ενδυναμώσουν και να αποκαταστήσουν την κατάσταση των υδάτινων οικοσυστημάτων καθώς και των χερσαίων οικοσυστημάτων που βασίζονται άμεσα σε υδατικά οικοσυστήματα. Ο στόχος είναι η βελτίωση των υφιστάμενων και μη βιώσιμων πρακτικών διαχείρισης των υδάτων, ώστε να επιτευχθεί «καλή οικολογική και χημική κατάσταση» μέχρι το 2015.