Σάββατο, 06 Νοεμβρίου 2010

Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια πολλές ελληνικές επιχειρήσεις και οργανισμοί έχουν αρχίσει να δίνουν προσοχή στη διαχείριση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων, εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές ελλείψεις σε θέματα περιβαλλοντικής διαφάνειας και λογοδοσίας, καθώς και ανεπάρκειες όσον αφορά στην έμπρακτη διαχείριση και μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος. Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από την αξιολόγηση «Δείκτης Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και Διαφάνειας» (Environmental Management & Disclosure Index – ΕMDI ), μέσω της οποίας αναλύεται η ποιότητα και η πληρότητα της περιβαλλοντικής διαφάνειας επιλεγμένων επιχειρήσεων και οργανισμών, ενώ παράλληλα αξιολογούνται τα δημοσιευμένα περιβαλλοντικά τους αποτελέσματα.

 Η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα από το WWF Ελλάς, βάσει μεθοδολογίας που αναπτύχτηκε εθελοντικά από την εταιρεία STREAM, η οποία διαθέτει σχετική εμπειρία στην ανάπτυξη μεθοδολογιών αξιολόγησης σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Για τους σκοπούς της αξιολόγησης χρησιμοποιήθηκαν οι περιβαλλοντικοί απολογισμοί και οι λοιπές δημοσιοποιημένες πληροφορίες (που δημοσιεύτηκαν κατά τη διάρκεια του 2009) 40 οργανισμών (δημόσιων και ιδιωτικών) και επιχειρήσεων. Η αξιολόγηση διενεργήθηκε βάσει 108 κριτηρίων περιβαλλοντικής διαχείρισης και διαφάνειας που αφορούν σε ένα σύνολο 8 πεδίων περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος: διαχείριση, ουσιαστικότητα, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση,  ενέργεια, νερό, υλικά, επικίνδυνες ουσίες και «λοιπά» δεδομένα. Σε κάθε ένα από αυτά τα πεδία έχει αποδοθεί μία βαθμολογία επί τοις εκατό, η οποία συνοψίζεται σε μία συνολική βαθμολογία. 

Σύμφωνα με τον δείκτη EMDI η μέση βαθμολογία των αξιολογηθέντων επιχειρήσεων και οργανισμών είναι της τάξης του 22/100, ενώ  καμία επιχείρηση ή οργανισμός δεν ξεπερνάει το 60/100.  Ανάμεσα στα κυριότερα προβλήματα που εντοπίζονται συγκαταλέγονται οι σημαντικές ελλείψεις στα επίπεδα δημοσιοποίησης δεδομένων (μόνο το 60% των αξιολογούμενων λογοδοτεί δημόσια για τις περιβαλλοντικές του επιδόσεις), η ελάχιστη διείσδυση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ελλιπής περιβαλλοντική διαχείριση σε σημαντικούς τομείς και η εν γένει έμφαση περισσότερο στην επικοινωνία των περιβαλλοντικών ζητημάτων παρά στην ουσιαστική διαχείρισή τους. Σε κλαδικό επίπεδο, οι καλύτερες επιδόσεις σημειώνονται από τις τηλεπικοινωνίες, ενώ οι χαμηλότερες επιδόσεις καταγράφονται από τους οργανισμούς και τους φορείς του δημοσίου.

 Τα βασικά αποτελέσματα της αξιολόγησης είναι τα εξής:

•  Οι οργανισμοί και οι επιχειρήσεις έχουν επίγνωση των περιβαλλοντικών περιοχών που τους αφορούν και στις οποίες πρέπει να εστιάσουν, κάτι που προκύπτει από το γεγονός ότι τα πεδία με την υψηλότερη βαθμολόγηση είναι εκείνα της «ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης» (39,2%) και της «ουσιαστικότητας» (35,3%). Παρ'όλ΄αυτά, σε επίπεδο ουσιαστικών περιβαλλοντικών αποτελεσμάτων η εικόνα είναι διαφορετική: μόλις 19,8% στο πεδίο της ενέργειας, 14,9% στη διαχείριση του νερού, 14% στη χρήση υλικών και 11,1% στο πεδίο των επικίνδυνων ουσιών. Αυτό σημαίνει ότι οι οργανισμοί/επιχειρήσεις δυσκολεύονται να μεταφράσουν πρακτικά τις πολιτικές και τα διαχειριστικά τους πλαίσια σε απτά αποτελέσματα μείωσης του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος.
•  Από τα αποτελέσματα ανά κλάδο, προκύπτει ότι οι τηλεπικοινωνίες, ο κλάδος ενέργειας και καυσίμων, καθώς και ο κλάδος βιομηχανίας και τσιμέντου (29,9%, 26,3% και 26,1%, αντίστοιχα) εμφανίζουν ένα οριακό προβάδισμα έναντι των υπόλοιπων κλάδων, σε επίπεδο διαφάνειας αλλά και δημοσιοποιημένων περιβαλλοντικών πρακτικών.  Εν γένει, κλάδοι οι οποίοι εμφανίζουν σχετικά καλή επίδοση στα διαχειριστικά τους μέσα (διαχείριση, ουσιαστικότητα, ενημέρωση & ευαισθητοποίηση), τείνουν να παρουσιάζουν καλύτερα περιβαλλοντικά αποτελέσματα, συγκριτικά με κλάδους οι οποίοι δεν εμφανίζουν το ίδιο επίπεδο διαχειριστικών μέσων.
•  Αναφορικά με τους δημόσιους οργανισμούς του δείγματος παρατηρήθηκε ότι οι περιβαλλοντικές τους πρακτικές είναι ελάχιστες, εφόσον η ανώτατη αξιολόγηση των συγκεκριμένων οργανισμών δεν υπερέβη το 10%. Οι οργανισμοί και οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα εμφανίζουν σαφώς ευρύτερες και ουσιαστικότερες περιβαλλοντικές πολιτικές και πρακτικές, με τις αντίστοιχες αξιολογήσεις να ξεπερνούν σε οκτώ περιπτώσεις το όριο του 40%, μια σχετικά καλή επίδοση, αναλογιζόμενοι το γενικότερο επίπεδο των περιβαλλοντικών πρακτικών στην Ελλάδα αλλά και τις πολυδιάστατες απαιτήσεις του Δείκτη EMDI.
• Παρατηρήθηκε ότι για πολλούς οργανισμούς και επιχειρήσεις, η περιβαλλοντική ευθύνη αποτελεί περισσότερο όχημα επικοινωνιακής στρατηγικής, παρά εργαλείο φιλόδοξης, έμπρακτης μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος σε όλες του τις μορφές. Ως εκ τούτου, προκύπτει επικέντρωση στις εκάστοτε θετικές πρακτικές εκ μέρους των οργανισμών/επιχειρήσεων, με σημαντική έλλειψη αυτοκριτικής και αναφοράς σε περιβαλλοντικούς τομείς που χρήζουν βελτίωσης ή σε άλλες παραλείψεις και πιθανές αστοχίες.

«Η αξιόπιστη και διαφανής παράθεση των περιβαλλοντικών πολιτικών και επιδόσεων, αποτελεί 'ακρογωνιαίο λίθο' της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας των επιχειρήσεων και οργανισμών, όταν αυτή τελείται σωστά, αποστασιοποιημένη από αμιγώς επικοινωνιακά ζητούμενα», υπογραμμίζει ο Δημήτρης Καραβέλλας, Διευθυντής του WWF Ελλάς. «Οι πολίτες δικαιούνται να γνωρίζουν τα περιβαλλοντικά δεδομένα μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού, όπως ακριβώς δικαιούνται - βάσει νόμου - να γνωρίζουν τις αντίστοιχες οικονομικές τους επιδόσεις. Αναμφισβήτητα, ο κόσμος προσδοκά πλέον από τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς να επιδεικνύουν έμπρακτη περιβαλλοντική υπευθυνότητα, την οποία και θα ανταμοίβει με τις προτιμήσεις του, ολοένα και περισσότερο»,  καταλήγει ο κ. Καραβέλλας.

 To WWF Ελλάς θα συνεχίσει να προωθεί την περιβαλλοντική διαφάνεια των ελληνικών επιχειρήσεων και οργανισμών, μέσα από την ετήσια δημοσιοποίηση του δείκτη EMDI αλλά και μέσα από άλλες δράσεις ανάδειξης καλώς πρακτικών. 

 H εταιρία Ορκωτών Ελεγκτών & Συμβούλων Deloitte. Χατζηπαύλου Σοφιανός & Καμπάνης Α.Ε.  χορήγησε pro bono Έκθεση Ανεξάρτητων Ελεγκτών επί της Διενέργειας Προσυμφωνημένων Διαδικασιών.  Οι διαδικασίες αφορούσαν την αξιολόγηση της πληρότητας των κριτηρίων που χρησιμοποιήθηκαν στην αξιολόγηση EMDI σε σχέση με τους Περιβαλλοντικούς Δείκτες Επίδοσης και τις Κατευθυντήριες Οδηγίες του Πλαισίου Έκδοσης Απολογισμών G3 της Global Reporting Initiative.

Δείτε εδώ την περιβαλλοντική αξιολόγηση των επιχειρήσεων

Περισσότερες πληροφορίες:
Μαρίτα Παντέρη, Υπεύθυνη Τύπου WWF Ελλάς. 210-3314893, 210-3314893, 698 2471724,698 2471724, Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Σημειώσεις προς συντάκτες:

1. Ο «Δείκτης Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και Διαφάνειας» (Environmental Management & Disclosure Index – ΕMDI ) δεν αποτελεί εργαλείο υπολογισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των επιχειρήσεων και οργανισμών.  Αφορά πρωτίστως τον βαθμό διαφάνειας και δημόσιας λογοδοσίας τους, και τα όσα αποτελέσματα ή συμπεράσματα αναφέρονται στις πραγματικές περιβαλλοντικές επιδόσεις τους, προκύπτουν δευτερογενώς, δηλαδή μόνο μέσα από την ανάλυση των στοιχείων που οι ίδιες οι επιχειρήσεις ή οι οργανισμοί έχουν επιλέξει να δημοσιοποιήσουν.
2. Tα κριτήρια της αξιολόγησης εφαρμόστηκαν στα εξής περιβαλλοντικά πεδία:
   Διαχείριση: Το πεδίο εξετάζει την ύπαρξη των αναγκαίων διαχειριστικών δομών, διοικητικών πρακτικών και το βαθμό στον οποίο αυτές είναι επαρκώς διαφανείς. Ουσιαστικότητα: Το πεδίο εξετάζει κατά πόσο οι πληροφορίες που δημοσιοποιούνται αφορούν στις ουσιαστικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κάθε επιχείρησης και οργανισμού.
   Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση: Σε αυτό το πεδίο αξιολογούνται οι προσπάθειες της κάθε επιχείρησης/οργανισμού να διαδώσει τα περιβαλλοντικά της αποτελέσματα, να ευαισθητοποιήσει το προσωπικό, τους συνεργάτες και τους πελάτες της, να ενισχύσει άλλες δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κ.ο.κ.
   Περιβαλλοντικές επιδόσεις (Ενέργεια – Νερό - Υλικά - Επικίνδυνες ουσίες - Λοιπά): Σε αυτά τα πεδία εξετάζεται ο βαθμός διαφάνειας, η ποιότητα διαχείρισης και τα πρακτικά αποτελέσματα των αξιολογούμενων επιχειρήσεων και οργανισμών, σε ό,τι αφορά τις επιμέρους επιπτώσεις τους σε κάθε ένα από αυτά. Αξιολογείται η πληρότητα αναφοράς και παρουσίασης των δεδομένων, ο βαθμός στον οποίο αυτά αφορούν στο σύνολο της κάθε επιχείρησης/οργανισμού ή σε μέρος αυτού, αλλά και το κατά πόσο είναι συστηματικά επεξεργασμένα, έτσι ώστε να δίνουν μία αντικειμενική και συγκρίσιμη εικόνα. Αξιολογείται επίσης, το κατά πόσο μειώνονται οι επιπτώσεις, ο βαθμός στοχοθέτησης, η αναφορά στην εκπλήρωση παλαιότερων στόχων αλλά και ο βαθμός συγκρισιμότητας με άλλους οργανισμούς. Στο πεδίο «Λοιπά» έχει ομαδοποιηθεί μία σειρά δεικτών που αφορούν στη βιοποικιλότητα, στην ηχορύπανση, στην υποβάθμιση βιότοπων κ.ο.κ.
3. Οι επιχειρήσεις  και οργανισμοί που αξιολογήθηκαν είναι οι εξής:
   Βιομηχανία & Τσιμέντο: ΛΑΡΚΟ, LAFARGE, ΟΜΙΛΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, ΟΜΙΛΟΣ ΒΙΟΧΑΛΚΟ, S&B ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ, ΤΙΤΑΝ
   Ενέργεια & Καύσιμα: ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, MOTOR OIL
   Tράπεζες & Ασφάλειες: ALPHA BANK, ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ, ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, EUROBANK EFG, INTERAMERICAN, MARFIN-ΕΓΝΑΤΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ, ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ, ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
   Τηλεπικοινωνίες & Ψηφιακά Προϊόντα: COSMOTE, INTRACOM, OTE, VODAFONE, WIND
   Εμπόριο & Τρόφιμα: ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ, CARREFOUR-ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, COCA-COLA 3E, UNILEVER, VIVARTIA
   Λοιποί Οργανισμοί: ΑΚΤΩΡ, ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΑΘΗΝΩΝ, ΕΛΤΑ, ΕΡΤ, ΕΥΔΑΠ, ΟΠΑΠ, ΟΣΕ, ΥΠΕΧΩΔΕ (νυν ΥΠΕΚΑ)