Τετάρτη, 27 Ιουλίου 2016

Μια ομάδα Aνδριωτών αφήνουν τις δουλειές τους, τις οικογένειές τους και με την πρώτη επείγουσα κλήση για πυρκαγιά τρέχουν να θέσουν τη ζωή τους σε κίνδυνο. Άραγε, με τι κίνητρο ή ανταμοιβή;

© A. Kandarakis / WWF

«Η αίσθηση ότι προσφέρεις στον τόπο σου είναι πολύ σημαντική», μας λέει η Άννα Ντινιακού.

Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, ο εθελοντής δεν πληρώνεται, αλλά βρίσκεται εκεί αμισθί για να προστατεύσει την περιουσία μας, το πολύτιμο φυσικό περιβάλλον μας, και μερικές φορές την ίδια τη ζωή μας. Οι εθελοντές δεν «σκοτώνουν» απλά την ώρα τους… Πολλοί από αυτούς είναι σκληρά εργαζόμενοι πολίτες, που δεν εγκαταλείπουν τις επάλξεις ακόμα και αν τους έχει χτυπήσει βάναυσα η οικονομική κρίση. Ίσως τώρα μάλιστα, να έχουν πεισμώσει περισσότερο…

Για να καταλάβει κανείς την ψυχολογία που οδηγεί τους εθελοντές δασοπυροσβέστες σε προσωπικές θυσίες δίχως εμφανή ανταμοιβή, χρειάζεται να τους γνωρίσει από κοντά, όπως είχαμε κι εμείς την τύχη στην Άνδρο, όπου γνωρίσαμε την τοπική εθελοντική ομάδα δασοπυροσβεστών (ΣΕΔΑ). Μόνο έτσι θα καταλάβει τις ανάγκες τους αλλά και αυτό που επιθυμούν περισσότερο από όλα, να έχουν το πλαίσιο και τις συνθήκες που θα τους επιτρέψουν να προσφέρουν!

Μέσα από τις δράσεις μας στο Δασικό Πρόγραμμα του WWF Ελλάς (και όντας εθελοντές δασοπυροσβέστες εμείς οι ίδιοι), συνεργαστήκαμε με δεκάδες ομάδες σε όλη την Ελλάδα. Στις επισκέψεις μας συχνά ακούσαμε: «Είστε οι πρώτοι που ήρθατε να μας δείτε από κοντά στην περιοχή δράσης μας!» Την ίδια ανάγκη νιώθουν και απέναντι στους ίδιους τους συντοπίτες τους, που ορισμένες φορές δεν κατανοούν ή δεν εκτιμούν την προσπάθεια των εθελοντών. «Κάποιες φορές ο κόσμος μας κοιτάει περίεργα, μερικοί δεν καταλαβαίνουν τι κάνουμε», μας λένε μερικοί από τους εθελοντές του ΣΕΔΑ.

© Σύλλογος Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Άνδρου

Όμως, τα πράγματα στην Άνδρο έχουν βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, και πολλοί Ανδριώτες εκφράζουν μεγάλο σεβασμό και εκτίμηση για την εθελοντική ομάδα. Για να κερδηθεί όμως αυτός ο σεβασμός, πίσω από την τελική προσπάθεια – την άμεση παρέμβασή τους στις πυρκαγιές - υπάρχει ένα τεράστιος αόρατος όγκος δουλειάς, εξίσου σημαντικός. Η διαφάνεια στα οικονομικά, η λειτουργία μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και ο σεβασμός γραπτών και άγραφων κανόνων του εθελοντισμού, δεν είναι καθόλου αυτονόητος ούτε εύκολος. Ζούμε σε μια εποχή όπου πολύ συχνά διάφοροι επιτήδειοι καπηλεύονται τη διάθεση προσφοράς, με ορισμένες οργανώσεις και ΜΚΟ να χρησιμοποιούνται ως «βιτρίνες» για άλλους σκοπούς. Ταυτόχρονα, το κράτος αδυνατεί να προσφέρει ένα πλαίσιο στήριξης αλλά και διαφάνειας.

Στην Άνδρο όμως, ο ΣΕΔΑ καταφέρνει και προσφέρει εξαιρετικό έργο. Απαραίτητο συστατικό είναι το αξιοζήλευτο πνεύμα συνεργασίας και οι σχέσεις εμπιστοσύνης που έχουν επιτρέψει τον συντονισμό με το Πυροσβεστικό Σώμα και τους συναρμόδιους φορείς. Η καλλιέργεια τέτοιων επιτυχημένων σχέσεων θέλει «κόπο και τρόπο» από όλες τις πλευρές.

Στη φετινή κοινή εκστρατεία για την καλύτερη πρόληψη και αντιμετώπιση των πυρκαγιών στην Άνδρο, ο Σύλλογος Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Άνδρου παίζει καθοριστικό ρόλο.

Ποιος είναι όμως Σύλλογος Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Άνδρου;

Ο ΣΕΔΑ ξεκίνησε αρχικά από μια μικρή ομάδα εθελοντών του Κυνηγετικού Συλλόγου Άνδρου, με αφορμή μια μεγάλη φωτιά στην περιοχή Φελλός το 2005. Συστάθηκε ως Σωματείο Εθελοντών Δασοπυροσβεστών το 2007 και ανήκει στις εθελοντικές ομάδες που είναι ενταγμένες στο μητρώο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας.

Οι βασικοί στόχοι του ΣΕΔΑ είναι:

1. H ενίσχυση της πολιτικής προστασίας και ειδικότερα η ενίσχυση των δράσεων, που αφορούν στην πρόληψη, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών.
2. Η προσφορά εθελοντικής βοήθειας και διάσωσης με κάθε μέσο και τρόπο προς φυσικά πρόσωπα σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης. Η εθελοντική βοήθεια προσφέρεται στο πλαίσιο συνδρομής των κρατικών δυνάμεων πυροσβεστικής, στρατού, λιμενικού σώματος, ΠΣΕΑ, Υπουργείων, Περιφερειών, Νομαρχιών, ΟΤΑ, ΕΚΑΒ, Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, Δασαρχείων και άλλων εθελοντικών ομάδων.

© A. Kandarakis / WWF

3. Η ενημέρωση του κοινωνικού συνόλου για την παροχή πρώτων βοηθειών και την αντιμετώπιση περιστάσεων εκτάκτου ανάγκης, καθώς επίσης και για την προστασία του περιβάλλοντος, της τοπικής χλωρίδας και πανίδας.
4. Η ευαισθητοποίηση των πολιτών σε ζητήματα που σχετίζονται με τους παραπάνω σκοπούς.

Το έργο του Σωματείου τεράστιο, όχι μόνο στην καταστολή αλλά και στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών. Και μόνο η ύπαρξη τους είναι σημαντική. Ειδικά σε νησιωτικές ή απομονωμένες περιοχές της χώρας, όπου οι κρατικές δυνάμεις είναι περιορισμένες ή και μερικές φορές ανύπαρκτες και η ενίσχυση τους πολλές φορές δύσκολη π.χ. σε δύσκολες καιρικές συνθήκες, οι εθελοντές είναι εκεί. Και τα κίνητρα ισχυρά. Ακόμα και σε εποχές οικονομικής κρίσης όπου οι εθελοντές δυσκολεύονται σε προσωπικό επίπεδο αλλά και συλλογικό. Οι χορηγίες είναι πλέον δυσεύρετες, η κρατική ενίσχυση με το σταγονόμετρο και με ελλείψεις στην αξιολόγηση και η δυσπιστία διάχυτη λόγω κρίσης.

Το WWF Ελλάς γνώρισε τον ΣΕΔΑ το 2009, όταν σε ειδικό πρόγραμμα αξιολόγησης ενίσχυσης επιλέξαμε τον ΣΕΔΑ ως μία από τις 44 ομάδες πανελλαδικά που ενισχύθηκαν από το Ίδρυμα Ι.Σ. Λάτση με υλικοτεχνικό εξοπλισμό και με την κάλυψη παγίων λειτουργικών εξόδων. Η σχέση αυτή μας τιμά, καθώς ο ΣΕΔΑ είναι μια οργανωμένη ομάδα – πρότυπο, όχι μόνο για το πώς πρέπει να λειτουργεί ένα εθελοντικό σωματείο σε ένα νησί αλλά για το ήθος, την οργάνωση και τις αξίες που οφείλουν να έχουν οι εθελοντικές ομάδες σε πανελλαδικό επίπεδο. Αυτά τα στοιχεία είναι που ξεχωρίζουν τον ΣΕΔΑ και τον κάνουν μια αξιόπιστη και σοβαρή δύναμη πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών.

Το WWF Ελλάς από χρόνια ζητά να δημιουργηθούν οι κατάλληλες νομικές δομές και να ξεκαθαρίσει το πλαίσιο λειτουργίας του εθελοντισμού πολιτικής προστασίας που θα στηρίζει ενεργά τους εθελοντές, θα τους παρέχει όλες τις ηθικές αμοιβές και το εκπαιδευτικό πλαίσιο πιστοποίησης και ασφαλιστικής κάλυψης.