Τρίτη, 10 Ιουνίου 2014

Βρυξέλλες, Βέλγιο: Το WWF από σήμερα γίνεται μέλος της νέας πλατφόρμας της ΕΕ για «Συνύπαρξη Ανθρώπων και Μεγάλων Σαρκοφάγων» [1]  που δημιουργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την προώθηση του διαλόγου μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, όταν προκύπτουν συγκρούσεις μεταξύ ανθρώπων και της παρουσίας μεγάλων σαρκοφάγων ειδών[2].

Λύγκες, λύκοι και καφέ αρκούδες επιστρέφουν σε περιοχές της Ευρώπης από τις οποίες για χρόνια είχαν χαθεί. Η εξέλιξη αυτή οδηγεί σε ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματική διατήρηση των ειδών αυτών και τις πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να δημιουργήσουν σε γεωργούς, κτηνοτρόφους και κυνηγούς.

Μαζί με επτά ακόμα οργανισμούς [3], το WWF υπέγραψε συμφωνία η όποια αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των συγκρούσεων που συνδέονται με την αύξηση των πληθυσμών των μεγάλων σαρκοφάγων σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης. Το WWF υποδέχεται την πρωτοβουλία ως επίκαιρη και απαραίτητη.

Ο Tόνι Λονγκ, Διευθυντής του Γραφείου Ευρωπαϊκής Πολιτικής του WWF δήλωσε:

«Η επιστροφή των μεγάλων σαρκοφάγων σε πολλές περιοχές της Ευρώπης αποτελεί επιτυχία για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Αν και ίσως δεν είναι τόσο ορατό, είναι γεγονός ότι οι πληθυσμοί απειλούμενων ειδών, όπως η καφέ αρκούδα στην Καρελία και την Ισπανία, ο λύκος στη Γερμανία και την Πολωνία και ο αδηφάγος στις Σκανδιναβικές χώρες, έχουν διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία. Οι ευρωπαϊκές οδηγίες για τη φύση, όπως είναι η οδηγία για τους οικοτόπους [4] έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο σε αυτό το αποτέλεσμα

Όμως αυτή η επιτυχία για την προστασία της φύσης φέρνει νέες προκλήσεις, ειδικά σε περιοχές όπου παραδοσιακές πρακτικές γεωργίας έχουν πλέον εξαφανιστεί. Πρέπει να βρεθούν νέοι τρόποι για την ανταλλαγή εμπειριών που θα επιτρέπουν και θα ενθαρρύνουν τη συνύπαρξη ανθρώπων, ζωικού κεφαλαίου και μεγάλων σαρκοφάγων».

Σημειώσεις προς τους συντάκτες:

1. Η αποστολή της πλατφόρμας είναι «να προωθεί τρόπους και μέσα που θα μειώνουν και όπου δυνατό θα δίνουν λύσεις, στις συγκρούσεις μεταξύ ανθρώπινων δραστηριοτήτων και την παρουσία μεγάλων σαρκοφάγων, μέσω της ανταλλαγής γνώσης και της ανοιχτής, εποικοδομητικής συνεργασίας βασισμένη στον αμοιβαίο σεβασμό.»
2. Τα μεγάλα σαρκοφάγα είδη που αφορά η πρωτοβουλία είναι: η καφέ αρκούδα, ο λύκος, ο ευρωπαϊκός λίγκας, και o αδηφάγος. Ο απειλούμενος Ιβηρικός λίγκας δεν περιλαμβάνεται στην πρωτοβουλία.
3. Οι οκτώ οργανισμοί που υπογράφουν τη συμφωνία είναι:
• Διεθνής οργάνωση για τη φύση - IUCN (International Union for Conservation of Nature)
• Ομοσπονδία EUROPARC – EUROPARC Federation
• Ένωση Ευρωπαίων Γαιοκτημόνων – ΕLO
• Ομοσπονδία Οργανώσεων για το Κυνήγι και τη Διατήρηση της ΕΕ – FACE (Federation of Associations for Hunting and Conservation of the European Union)
• Κεντρικές αγροσυνεταιριστικές οργανώσεις Copa-Cogeca
• Διεθνές Συμβούλιο για τη Θήρα και την Προστασία της Άγριας Ζωής – CIC-WILDLIFE
• Ένωση Ταρανδοτρόφων - Reindeer Herders Association
• WWF
4. Η οδηγία της ΕΕ για τους οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ) αποτελεί το πρωταρχικό νομικό μέσο για τη διατήρηση και αειφορική διαχείριση των μεγάλων σαρκοφάγων επιτυγχάνοντας την ικανοποιητική κατάσταση διατήρησής του στην ΕΕ. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
5. Κατάσταση διατήρησης μεγάλων σαρκοφάγων στην Ευρώπη:
• Ο πληθυσμός της καφέ αρκούδας στην ΕΕ έχει αυξηθεί κατά 7% σε επτά χρόνια, από 15800 άτομα το 2005 σε 17000 το 2012, με υψηλούς ρυθμούς αύξησης σε ορισμένες περιοχές. Η αρκούδας της Καρελίας, για παράδειγμα, έχει διπλασιάσει τον πληθυσμό της από 850 σε 1700 άτομα και στη Σκανδιναβία έχει αυξηθεί ο πληθυσμός της αρκούδας από 2600 σε 3400 άτομα (το 1930 υπήρχαν μόνο 130 αρκούδες στη Σκανδιναβία). Στα Κανταβρικά Όρη της Ισπανίας ο πληθυσμός έχει διπλασιαστεί κατά την τελευταία δεκαετία, από 100 σε 200 άτομα.
• Στην Ελλάδα η καφέ αρκούδα εντάσσεται στην κατηγορία κινδύνου «Κινδυνεύον» του Κόκκινου Βιβλίου των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2009). Ο συνολικός πληθυσμός υπολογίζεται σε 190-260 άτομα, παρουσιάζει σταθεροποιητικές ή/και ανοδικές τάσεις. Σημειώνεται όμως ότι στον αριθμό αυτό περιλαμβάνεται και γεωγραφικά απομονωμένοι πληθυσμιακοί πυρήνες.
• Ο πληθυσμός του λύγκα στην ΕΕ έχει αυξηθεί από 8000 άτομα το 2001 σε 9000 - 10000 το 2012 (20% αύξηση). Ο λύγκας της Καρελίας έχει αυξήσει τον πληθυσμό του από 870 σε 2500 άτομα ενώ ο πληθυσμός στα βουνά Γιούρα έχει αυξηθεί από 80 σε 100 άτομα.
• Στην Ελλάδα ο λύγκας εντάσσεται στην κατηγορία κινδύνου «Κρισίμως κινδυνεύον» του Κόκκινου Βιβλίου των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2009), καθώς πλέον μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη μόνο η παρουσία μεμονωμένων ατόμων και δεν μπορεί να βεβαιωθεί η παρουσία μόνιμου αναπαραγωγικού πληθυσμού.
• Ο πληθυσμός του λύκου επίσης αυξάνει (2500 άτομα στην Ευρώπη). Ο σκανδιναβικός πληθυσμός έχει διπλασιαστεί από 150 σε 300 άτομα τα τελευταία δέκα χρόνια. Η Γερμανία και η Πολωνία έχουν δει σημαντικές αυξήσεις, από 19 λύκους σε 150 άτομα την τελευταία δεκαετία. Παρά τις σημαντικές αυτές αυξήσεις, υπάρχουν περιοχές στις οποίες είναι ακόμα απειλούμενος, όπως στη νότια Ισπανία, όπου μόνο λίγοι λύκοι εντοπίστηκαν το 2012.
• Στην Ελλάδα ο λύκος εντάσσεται στην κατηγορία κινδύνου «Τρωτό» του Κόκκινου Βιβλίου των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2009). Εκτιμάται ότι υπάρχουν περίπου 600 άτομα. Σημαντική συμβολή στην επανεμφάνιση του λύκου σε περιοχές που είχε μειωθεί δραματικά είχε η εξαίρεση του από τα θηρεύσιμα είδη τη δεκαετία του ’90 και η απαγόρευση χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων τη δεκαετία του ’80. Σε κάποιες περιοχές ωστόσο, όπως η Β. Πίνδος, ο πληθυσμός παρουσιάζει μείωση.
• Ο αδηφάγος έχει διπλασιάσει τον πληθυσμό του τα τελευταία επτά χρόνια, από 675 άτομα το 2005 σε 1250 το 2012, με σημαντικές αυξήσεις στη Σουηδία και τη Φινλανδία.

Πηγές:

• Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Λεγάκις, Α. & Μαραγκού, Π. 2009. Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων ζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, 528 σελ.

Περισσότερες πληροφορίες:
Ιάσονας Κάντας, Υπεύθυνος Γραφείου Τύπου WWF Ελλάς, τηλ: 210 33 14 893, κιν: 697 185 96 32, Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.