Ένα πολύτιμο μωσαϊκό από δάση, πεδιάδες, ποτάμια, θάλασσα, νησιά, λίμνες, ορεινούς όγκους… Η χώρα μας είναι μία από τις πιο πλούσιες στον κόσμο, καθώς φιλοξενεί μια απίστευτη ποικιλία οικοσυστημάτων και ειδών. Οι σπουδαιότερες ψηφίδες αυτού του μωσαϊκού δεν είναι άλλες από τις προστατευόμενες περιοχές της ελληνικής επικράτειας.
Tι είναι όμως οι προστατευόμενες περιοχές;
Είναι οι περιοχές που φιλοξενούν τα πλέον μοναδικά, ευαίσθητα και πολύτιμα στοιχεία του φυσικού μας πλούτου. Οι προστατευόμενες περιοχές είναι ουσιαστικά τα διαμάντια της ελληνικής φύσης και προβλέπονται από την εθνική, την ευρωπαϊκή και τη διεθνή νομοθεσία. Δημιουργούν ένα δίχτυ προστασίας για τη βιοποικιλότητα της χώρας μας και ίσως το τελευταίο καταφύγιό της.
© A. Bonetti / WWF Ελλάς
Η Ελλάδα έχει θεσπίσει εθνικά πάρκα, περιοχές προστασιας της φύσης, και περιοχές απόλυτης προστασίας, ενώ έχει συμπεριλάβει περιοχές στο δίκτυο Natura 2000 (βάσει των οδηγιών για τα άγρια πουλιά (2009/147/ΕΚ) και για τους οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ). Επιπλέον, έχει ορίσει περιοχές προστασίας βάσει διεθνών συμβάσεων. Στο σύνολό τους, μαζί και με άλλες κατηγορίες προστατευόμενων περιοχών, όπως οι Εθνικοί Δρυμοί που έχουν οριστεί από τον Δασικό Κώδικα, συνθέτουν το Εθνικό Σύστημα Προστατευόμενων Περιοχών.
Τι κάνει το WWF Ελλάς;
Το WWF Ελλάς επιδιώκει και προωθεί ένα αποτελεσματικό εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών, στο πλαίσιο ενός λειτουργικού συστήματος προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδας. Οι παρεμβάσεις επίσης σε επίπεδο πολιτικής ως προς το φυσικό περιβάλλον είναι πολλαπλές, αφού έχουμε καταθέσει συγκεκριμένες και ολοκληρωμένες προτάσεις ως προς την προστασία των δασών, ενώ προωθούμε μία πραγματικά βιώσιμη αλιεία αλλά και τη γενικότερη αειφορική στροφή της ελληνικής οικονομίας, προς ένα μοντέλο που μεταξύ άλλων θα αναγνωρίζει την αξία της βιοποικιλότητας και θα συνδράμει στην προστασία της.
© A. Bonetti / WWF Ελλάς
Επιπλέον, η πολυετής και διαρκής παρουσία μας σε διάφορες οικολογικά σημαντικές γωνιές της χώρα, μας επιτρέπει να αντλούμε εμπειρία και παραδείγματα από τα προγράμματα πεδίου στον Έβρο, τη Ζάκυνθο, τη Γυάρο, τους νησιωτικούς υγροτόπους και τις Πρέσπες, έτσι ώστε να προωθούμε σε επίπεδο εθνικής πολιτικής τις θεσμικές, νομικές και διοικητικές βάσεις για την εξασφάλιση των σημαντικών αυτών περιοχών και των ειδών που φιλοξενούν.
Αν μπορούσαμε να συνοψίσουμε κάπως την πολυσχιδή μας δράση για τις προστατευόμενες περιοχές της χώρας, θα εστιάζαμε στα παρακάτω:
Επιδιώκουμε την αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας
Παρακολουθούμε σε μόνιμη βάση την εφαρμογή της νομοθεσίας. Με τις αξιολογήσεις και τις παρεμβάσεις μας, επιδιώκουμε την πιο αποτελεσματική προστασία των οικολογικά πιο σημαντικών περιοχών. Το WWF Ελλάς ενδεικτικά:
- Παρακολουθεί την εφαρμογή σημαντικών για τη βιοποικιλότητα νομοθετημάτων, όπως είναι ο νόμος για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας (Ν 3937, ΦΕΚ Α60) και το Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία μικρών παράκτιων νησιωτικών υγροτόπων (ΦΕΚ ΑΑΠ 229/19.06.2012).
- Συμμετείχε το 2010 σε ομάδα εργασίας για τη διαμόρφωση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα, υποχρέωση της χώρας βάσει της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Βιολογική Ποικιλότητα. Η υιοθέτηση της Στρατηγικής μέχρι σήμερα εκκρεμεί.
- Παρακολουθεί την εφαρμογή της Οδηγίας για τους οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ).
- Παρέθεσε, το 2007, στοιχεία για τη 2η εξαετή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2001 - 2006.
- Συμμετείχε, τον Σεπτέμβριο του 2006, στην αξιολόγηση της εφαρμογής της Οδηγίας των Οικοτόπων στις χώρες της ΕΕ που εκπόνησε το Γραφείο Ευρωπαϊκής Πολιτικής του WWF μαζί με άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις. Περίληψη της έκθεσης στα ελληνικά θα δείτε εδώ.
- Συμμετείχε στην αξιολόγηση της εφαρμογής της Οδηγίας των Οικοτόπων στα κράτη-μέλη της ΕΕ που έγινε από το Γραφείο Ευρωπαϊκής Πολιτικής του WWF τον Ιούνιο του 2001.
- Παρακολουθεί την εφαρμογή της Σύμβασης Ραμσάρ στην Ελλάδα:
- Στήριξε, τον Σεπτέμβριο του 2011, την πρόταση που κατέθεσε η Ελλάδα στη Συνδιάσκεψη Μερών της Σύμβασης Ραμσάρ για ψήφισμα προστασίας των υγροτόπων της Μεσογείου.
- Κατέθεσε, τον Νοέμβριο του 2008, υπόμνημα με αφορμή τη 10η Συνδιάσκεψη Μερών της Σύμβασης Ραμσάρ, στο οποίο περιγράφεται η ολοένα επιδεινούμενη κατάσταση του Δέλτα του Έβρου.
- Ολοκλήρωσε, τον Φεβρουάριο του 2009, την αξιολόγηση της προστασίας και διαχείρισης των ελληνικών υγροτόπων Ραμσάρ, σε συνεργασία με άλλες δύο περιβαλλοντικές οργανώσεις.
- Μετά από την παρέμβαση του WWF στα ψηφίσματα των συναντήσεων, το 2005, το 2008 και το 2012, η Ελλάδα κλήθηκε να ενημερώσει τη Γραμματεία της Σύμβασης για τις δράσεις που έχει αναλάβει για τη διατήρηση των Υγρότοπων Ραμσαρ.
- Ετοίμασε τον Οκτώβριο του 2005, με αφορμή την 9η Συνδιάσκεψη Μερών της Σύμβασης Ραμσάρ υπόμνημα προκειμένου να τραβήξει την προσοχή της διεθνούς κοινότητας στα προβλήματα των ελληνικών υγρότοπων και να ασκήσει πίεση για την επίλυσή τους:
- Συμμετέχει σε δημόσιες διαβουλεύσεις για τον χαρακτηρισμό προστατευόμενων περιοχών. Διαβάστε τις παρεμβάσεις μας.
- Διαβάστε επίσης τις ετήσιες εκθέσεις του WWF για την εφαρμογή της νομοθεσίας.
© A. Bonetti / WWF Ελλάς
Καταθέτουμε τεκμηριωμένες προτάσεις για το εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών
Ο χαρακτηρισμός μιας περιοχής ως προστατευόμενης είναι μόνο το πρώτο βήμα για την προστασία των πολύτιμων αυτών θυλάκων βιοποικιλότητας. Απαιτείται ένα ολοκληρωμένο και λειτουργικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών που θα εξασφαλίζει την προστασία, τη διαχείριση και τη φύλαξή τους. Το σύστημα αυτό πρέπει να είναι μέρος ενός συνολικού συστήματος προστασίας της φύσης. Για τον λόγο αυτό το WWF Ελλάς:
- Συμμετέχει στο δημόσιο διάλογο για το μέλλον του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών που ξεκίνησε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής τον Απρίλιο 2014.
- Aναδεικνύει προβλήματα στη λειτουργία των προστατευόμενων περιοχών (ενδεικτικό υπόμνημα Ιούλιος 2013) και καταθέτοντας σχετικές προτάσεις.
- Διατύπωσε μαζί με άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις την αντίθεση του στην προτεινόμενη συγχώνευση των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών (Ιούλιος 2012) προτείνοντας την άμεση έναρξη διαλόγου για την ανασυγκρότηση του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών (Δεκέμβριος 2012)
- Προώθησε, τον Οκτώβριο του 2011, κείμενο διαλόγου για την ενίσχυση της προστασίας της φύσης και αποτύπωσε θέσεις για τη δημιουργία ενός συνεκτικού και αποτελεσματικού συστήματος προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
- Υπέβαλε στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ, τον Οκτώβριο του 2009, κοινή πρόταση 10 περιβαλλοντικών οργανώσεων για ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο προστασίας της βιοποικιλότητας.
- Διοργάνωσε, τον Οκτώβριο του 2004, την Ημερίδα «Προστατευόμενες Περιοχές: Γίνε συμμέτοχος στη λύση», όπου εστίασε σε συγκεκριμένες προτάσεις/λύσεις για να ξεπεραστούν τα προβλήματα που εντοπίστηκαν στην αξιολόγηση. Διαβάστε τα συμπεράσματα της ημερίδας.
- Ολοκλήρωσε, τον Σεπτέμβριο του 2004, την αξιολόγηση του συστήματος προστατευόμενων περιοχών της Ελλάδας, ενώ παρουσίασε τον Μάιο του 2005 επικαιροποιημένη αναφορά για την κατάσταση των προστατευόμενων περιοχών σε συνεργασία με άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις.
- Διοργάνωσε, τον Ιούνιο του 2001, την τριήμερη συνάντηση εργασίας «Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών στην Ελλάδα: Δυνατότητες και δυσκολίες» στο Μονοδένδρι, με συμμετοχή στελεχών από το σύνολο των φορέων που ασχολούνται με τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών στην Ελλάδα.
- Οργανώνει εξειδικευμένες ημερίδες και σεμινάρια κατάρτισης και ενημέρωσης για τις προστατευόμενες περιοχές.
Πιέζουμε και συνδράμουμε για την επαρκή και διαφανή χρηματοδότηση του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών
Οι ανάγκες των προστατευόμενων περιοχών είναι πολλές και απαιτούν πόρους για να ικανοποιηθούν. Είναι όμως αδύνατον οι ανάγκες αυτές να καλυφθούν μόνο από ενέργειες των σχημάτων διαχείρισης για αναζήτηση χρηματοδοτήσεων. Η αξιοποίηση των πόρων της ΕΕ αποτελεί προτεραιότητα για το WWF και για αυτόν τον λόγο:
- Συμμετέχουμε στην υλοποίηση του έργου της ΕΕ “Βελτίωση της απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων για τις περιοχές Natura 2000». Σκοπός του προγράμματος είναι η κατανόηση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης για τις περιοχές Natura 2000 που περιέχονται στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2014-2020. Στο πλαίσιο του έργου επικαιροποιήθηκε ο Τεχνικός Οδηγός «Χρηματοδότηση των περιοχών Natura 2000» και αναπτύχθηκε ένα Εργαλείο Αξιολόγησης των χρηματοδοτήσεων για τις περιοχές Νatura 2000. Επίσης, αναλάβαμε τη διοργάνωση σχετικών ενημερωτικών σεμιναρίων στην Ελλάδα και την Κύπρο.
- Συμμετείχαμε στο πρόγραμμα "Χρηματοδότηση του δικτύου Natura 2000 - Καθοδήγηση και σεμινάρια" που υλοποιήθηκε σε όλα τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα έτη 2006-2007 και οργανώθηκαν σχετικά σεμινάρια σε Ελλάδα και Κύπρο, ενώ συντάχθηκε και ο τεχνικός οδηγός "Χρηματοδότηση του Δικτύου Natura 2000".
Συμμετέχουμε σε φορείς προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος
- Συμμετέχουμε από το 2003 σε Διοικητικά Συμβούλια των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και μέσω της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών, στον Φορέα Διαχείρισης των Πρεσπών.
- Εκπροσωπούμε τις περιβαλλοντικές οργανώσεις στην Επιτροπή «Φύση 2000» που λειτουργεί και ως Εθνική Επιτροπή Προστατευόμενων Περιοχών και συμμετείχε στη διαμόρφωση των εισηγήσεων της, όπως:
- 2012 Φεβρουάριος: Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών μη υπαγόμενων σε φορείς διαχείρισης
- 2011 Νοέμβριος: Λειτουργική αναδιάρθρωση των σχημάτων διαχείρισης για βιώσιμη και αποτελεσματική προστασίας - Προϋποθέσεις και κριτήρια
- 2011 Σεπτέμβριος: Ο Θεσμός των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών - 10 χρόνια εφαρμογής.
- Συμμετείχαμε επίσης στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλον (2000-2006) και του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (2007-2013).
Υπεύθυνη προγράμματος: Ιόλη Χριστοπούλου, Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., 210 3314893