Πέμπτη, 10 Σεπτεμβρίου 2015
Αν κάποιος με ρωτήσει πώς άλλαξε η ζώη μου το τελευταίο χρόνο, η απάντηση είναι απλή. Έχω αποκτήσει έναν φίλο που έχει ακριβώς τα ίδια ενδιαφέροντα με μένα: μας αρέσουν οι μακρινές βόλτες στη φύση και η παρακολούθηση της χλωρίδας και της πανίδας. (Από όλα τα ζώα, ο φίλος μου τρελαίνεται ειδικά να παρατηρεί την κίνηση της χελώνας.) Και βέβαια, είμαστε και οι δυο ενθουσιασμένοι με την κοινή δουλειά μας. Ναι, είμαστε συνάδελφοι με τον Κίκο, τον νέο τετράποδο φίλο μου!
© Guy Shorock / RSPB
Στη δουλειά μας στόχος μας είναι να σώσουμε σπάνια άγρια ζώα -συχνά βέβαια βοηθάμε και κατοικίδια- ψάχνοντας για δηλητηριασμένα δολώματα στην ύπαιθρο. Δουλεύουμε για τον έλεγχο και έγκαιρο καθαρισμό της υπαίθρου από τις φόλες και τα δηλητηριασμένα ζώα που μπορούν να προκαλέσουν επιπλέον δηλητηριάσεις.
Όταν ψάχνουμε για το δόλωμα, λειτουργούμε με ένα περιέργο τρόπο: κινούμαστε στο χώρο σαν «μόριο», εγώ ο «πυρήνας» και ο Κίκο το «άτομο» που περιστρέφεται γύρω μου. Ποτέ δε φεύγει μακριά μου. Οργώνουμε έτσι μεγάλες περιοχές για να βρούμε την κρυφή πηγή της δηλητηρίασης.
Τα δηλητηριασμένα δολώματα είναι κύρια απειλή και αιτία θανάτου του Ασπροπάρη και άλλων γυπών, όπως ο Μαυρόγυπας και το Όρνιο. Στην Ελλάδα ο πληθυσμός του απειλούμενου με εξαφάνιση Ασπροπάρη έχει πια απομείνει μόνο στη Θράκη, που είμαστε εμείς με τον Κίκο, και στην Κεντρική Ελλάδα, όπου υπάρχει άλλη μια ομάδα ανίχνευσης δηλητηριασμένων δολωμάτων από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Ο φαύλος κύκλος της δηλητηρίασης. © Pau (2015)
Παρόλο που κι ο Κίκο κι εγώ λατρεύουμε αυτό που κάνουμε, θα ευχόμασταν να μην είχαμε πολλή δουλειά... Δυστυχώς όμως, η πραγματικότητα δείχνει ότι η παράνομη χρήση των δηλητηριασμένων δολωμάτων συνεχίζει να αποτελεί μεγάλη απειλή για τα άγρια ζώα.
Μόνο το 2014, συνολικά στις δυο περιοχές που ακόμα υπάρχει ο Ασπροπάρης βρέθηκαν 26 νεκρά ζώα που ταυτοποιήθηκαν ως δηλητηριασμένα. Τα πιο κοινά είδη που βρέθηκαν νεκρά ήταν σκυλιά (τσοπανόσκυλα ή/και κυνηγόσκυλα) και αλεπούδες. Σε ορισμένα περιστατικά, εντοπίστηκαν και τα δηλητηριασμένα δολώματα, που στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν ένα κομμάτι κρέας εμποτισμένο με δηλητήριο. Οι κύριοι λόγοι χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων πιθανότατα ήταν η εξόντωση αλεπούς ή λύκου, εξόντωση αδέσποτων σκύλων ή και προσωπικές αντιδικίες μεταξύ βοσκών ή και κυνηγών. Από τα πρώτα τοξικολογικά αποτελέσματα που στείλαμε στα εργαστήρια για ανάλυση, έχουν αναγνωριστεί τρεις δραστικές ουσίες: το Εndosulfan, το Carbofuran και το Methomyl. Τα δυο πρώτα είναι πανίσχυρα φυτοφάρμακα-δηλητήρια, απαγορευμένα στην Ελλάδα. Το Endosulfan έχει απαγορευτεί παγκοσμίως, γιατί ενοχοποείται για τραγικές επιπτώσεις και μεταλλάξεις στον άνθρωπο.
© Guy Shorock / RSPB
Με τον Κίκο, είμαστε περήφανοι που παιρνούμε μέρος σε μια τόσο πρωτοποριακή δράση πρόληψης, που συμβάλει στην ανάδειξη της έκτασης της παράνομης χρήσης των δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Ελλάδα. Ακόμα κι αν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα τόσο άσχημο έγκλημα ενάντια στη φύση, κάθε αποστολή μας δίνει κουράγιο: είμαστε σίγουροι ότι έχουμε σώσει πολλά ζώα-καθαριστές της φύσης, όπως οι γύπες, και έχουμε σταματήσει το θανατηφόρο κύκλο από το να απλωθεί κι άλλο, πολλές φορές κοντά στις περιοχές του Ασπροπάρη.
Για να μάθετε περισσότερα για τις δύο ομάδες ανίχνευσης στη Θράκη και την Κεντρική Ελλάδα, δείτε την αναφορά της δράσης για το 2014.
Αυτή η δράση της ομάδας ανίχνευσης αποτελεί μέρος του προγράμματος LIFE10 NAT/BG/000152, με τίτλο “Επείγοντα μέτρα για την εξασφάλιση της επιβίωσης του Ασπροπάρη (Neophron percnopterus) στη Βουλγαρία και την Ελλάδα το οποίο υλοποιείται σε συνεργασία των: Ορνιθολογική Εταιρεία της Βουλγαρίας (Bulgarian Societyfor the Protection of Birds–BSPB), Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, WWF Ελλάς και Ορνιθολογική Εταιρεία της Μεγάλης Βρετανίας (Royal Society for the Protection of Birds–RSPB). Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη.