Τρίτη, 06 Δεκεμβρίου 2011
Τι κάνουμε όταν έχουμε μαζικούς εκβρασμούς θαλάσσιων θηλαστικών; Πώς γίνεται μια κανονική επιτόπια εξέταση σε ακραίες καιρικές συνθήκες; Και πόσοι εμπλέκονται στη διαδικασία της έρευνας; Συμμετείχε στην αυτοψία και μας περιγράφει την εμπειρία της η απεσταλμένη του Προγράμματος «Θάλασσα» Μαρία Λιβανού.
Το Σαββατοκύριακο 3-4 Δεκεμβρίου βρέθηκα στην Κέρκυρα μαζί με δύο συνεργάτες από το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και τρεις κτηνιάτρους, ειδικευμένους στα κητώδη, από το Πανεπιστήμιο Ιστορίας και Παθολογίας των Λας Πάλμας, τον Μανόλο, την Εύα και τον Χοσέο. Αφορμή στάθηκε ο μαζικός εκβρασμός 3 ζιφιών (κητώδη μεσαίου μεγέθους, για όποιον θέλει να μάθει περισσότερα: www.thalassa-project.gr) στις 30 Νοεμβρίου στις βορειοδυτικές ακτές της Κέρκυρας, και άλλων 2 ζώων στις «απέναντι» ιταλικές ακτές. Μετά από μεγάλο κόπο είχαμε καταφέρει να σώσουμε από τη χωματερή τα δύο από τα τρία ζώα.
Το «περίεργο» είναι ότι τα συγκεκριμένα κήτη δεν εκβράζονται μαζικά, την ίδια χρονική στιγμή και στην ίδια παραλία (κάτι που είναι σύνηθες με τα άλλα θαλάσσια θηλαστικά). Ναι μεν εκβράζονται μαζικά και την ίδια χρονική στιγμή αλλά σε διαφορετικές περιοχές!
Οι τρεις κτηνίατροι από τις Λας Πάλμας ανήκουν σε μια από τις καλύτερες ομάδες ανά την Ευρώπη (πρέπει να είναι γύρω στις 5 συνολικά) που έχουν ειδίκευση σε παρόμοια περιστατικά.
Το Σάββατο ο καιρός στην παραλία του Κοντογιαλού ήταν για μπάνιο. Το ζώο, ένα νεαρό αρσενικό, το είχαν βγάλει από το νερό τα μέλη της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης και ήταν σε πολύ καλή κατάσταση.
Στον τόπο του εγκλήματος, αφού αποχώρησαν σιγά σιγά οι πρωινοί επισκέπτες (οι οποίοι φυσικά είχαν χιλιάδες απορίες και έκαναν και τις δικές τους εκτιμήσεις για τα ζώα, όπως, για παράδειγμα, ότι μάλλον πρόκειται για ζευγάρι), οι τρεις ατάραχοι κτηνίατροι έβγαλαν τα απαραίτητα (ένα σετ απίστευτων μαχαιριών, λεπίδων, πριόνια, σφυράκια κλπ.), φόρεσαν τη χειρουργική στολή και για περίπου 6-7 ώρες ασχολήθηκαν με το ζώο. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, θα σας πω μόνο ότι λειτούργησαν με δεξιοτεχνία έμπειρου χειρούργου κάνοντας μια πρώτη εξονυχιστική εξερεύνηση όλων των οργάνων του ζώου και παίρνοντας αντίστοιχα δείγματα από όλα τα όργανα σε μπουκαλάκια, σωληνάκια, κουτάκια και διάφορα αντίστοιχα είδη συσκευασίας.
Δεν μπορούμε να αποφανθούμε με σιγουριά για την αιτία θανάτου του κήτους, όχι τουλάχιστον προτού οι φίλοι μας οι Ισπανοί εξετάσουν τα δείγματα που πήραν στα μικροσκόπιά τους.
Την Κυριακή βρεθήκαμε στην παραλία Αρίλλας, στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού, όπου είχε εκβραστεί το δεύτερο ζώο ─ επίσης αρσενικό και λίγο μεγαλύτερης ηλικίας. Η φοβερή κακοκαιρία όμως, που ανέτρεψε το καλοκαιρινό σκηνικό της προηγούμενης μέρας, και ο περιορισμένος χρόνος, δεν επέτρεπαν να γίνει αντίστοιχη δουλειά, και, όπως είπε ο αρχηγός της ισπανικής αποστολής, «θα κάνουμε μια νεκροψία εξπρές!». Ωστόσο κανείς δεν πτοήθηκε − τη μία τρέχαμε κάτω από υπόστεγα γιατί έριχνε καρέκλες και την άλλη ξεμυτούσαμε να συνεχίσουμε με τους καλούς ντόπιους να μας κρατάνε ομπρέλες παραλίας και να βοηθούν στο δύσκολο έργο τους ατάραχους κτηνιάτρους. Το ζώο ήταν σε προχωρημένη σήψη. Παρ' όλα αυτά θα υπάρξουν κάποιες εκτιμήσεις μετά την ιστολογική εξέταση.
Να σας πω ότι τα ζώα αυτά είναι καταπληκτικοί δύτες, αφού καταδύονται μέχρι τα 2.000 ίσως και 3.000 μέτρα! Είναι επίσης τρομερά δυσπρόσιτα, δεν έχουμε πολλές πληροφορίες για αυτά και δυστυχώς, σύμφωνα με τον κητολόγο Δρ. Αλέξανδρο Φραντζή, δεν πρέπει να έχουν απομείνει και πάρα πολλά! Τέλος να σας πω ότι ο κόσμος των ζώων αυτών (όπως και όλων των θηλαστικών) αποτελείται από ήχους! Έχουν ένα ιδιαιτέρως εξελιγμένο ηχοεντοπιστικό σύστημα με το οποίο επικοινωνούν μεταξύ τους και προσανατολίζονται.
Όπως και να έχει περιμένουμε να μας πούνε και οι Ιταλοί για τα ζώα που ξεβράστηκαν στις δικές τους ακτές και να δούμε πώς θα προχωρήσουμε.
Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στις τοπικές αρχές, στο Λιμενικό Σώμα, στην «Ελληνική Ομάδα Διάσωσης», και στους ανθρώπους του νησιού για την άψογη συνεργασία τους και τη θαλπωρή που μας προσέφεραν.