Δευτέρα, 05 Δεκεμβρίου 2011
Μικρότερος από τους άλλους γύπες, ασπρόμαυρος και με ένα ξαφνικό κίτρινο στο πρόσωπο, ο Ασπροπάρης μάς γοητεύει με την αινιγματική εμφάνισή του. Τι κι αν ο μύθος τον τοποθέτησε ψηλά στον κύκλο των συμβόλων, σήμερα η ύπαρξή του απειλείται από πολύ καθημερινές και συνηθισμένες αιτίες. Κι ενώ η εξυπνάδα του μας εκπλήσσει, το μόνο που μπορεί να τον σώσει είναι η δική μας φροντίδα.
Για αιώνες διαδίδονταν από στόμα σε στόμα μύθοι που απέδιδαν στον Ασπροπάρη κάποια ιερή ιδιότητα. Στην αρχαία Αίγυπτο φαίνεται πως το πουλί αποτελούσε σύμβολο της βασιλείας του Φαραώ. Σύμφωνα με μια άλλη εικασία, ο ξεχωριστός αυτός γύπας ενσάρκωνε τον θρυλικό Φοίνικα που αναγεννιέται από τις στάχτες του.
Πέρα από το μύθο είναι αξιομνημόνευτη η ίδια η εξυπνάδα του Ασπροπάρη, από τα λίγα πουλιά που χρησιμοποιούν πέτρες σαν εργαλείο για να σπάσουν αβγά. Όταν ένα αβγό είναι μεγάλο, όπως της στρουθοκαμήλου, το πουλί το πλησιάζει κρατώντας μια πέτρα στο ράμφος του και την πετάει από μικρή απόσταση προς το αβγό. Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται μέχρι το αβγό θα σπάσει.
Οι πληθυσμοί του Ασπροπάρη τελευταία έχουν μειωθεί δραματικά κατά το μεγαλύτερο μέρος της Ευρωπαϊκής και Αφρικανικής κατανομής τους, κυρίως λόγω του κυνηγιού, των δηλητηριασμένων δολωμάτων και της μείωσης της κτηνοτροφίας. Κατά συνέπεια, ο Ασπροπάρης έχει ταξινομηθεί ως διεθνώς απειλούμενο είδος από την IUCN.
Στην Ελλάδα, ο πληθυσμός του Ασπροπάρη εκτιμάται περίπου σε 20 με 25 ζευγάρια, και μεταξύ των ποταμών Νέστου και Έβρου βρίσκεται η υψηλότερη συγκέντρωση των επικρατείων του. Το Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου, και η γειτονική περιοχή, αποτελεί ένα από τα τελευταία καταφύγια του είδους στη χώρα.
Φέτος πραγματοποιήθηκε η παρακολούθηση πληθυσμού του Ασπροπάρη στους νομούς Έβρου και Ροδόπης. Συνολικά κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης ελέγχθηκαν περίπου 18 πιθανές επικράτειες του Ασπροπάρη (γνωστές, πιθανές και εγκαταλειμμένες της τελευταίας δεκαετίας) και επιβεβαιώθηκαν 9 ενεργές από την παρουσία και δραστηριότητα των ζευγαριών. Στη συνέχεια 6 ζευγάρια καταλήξανε να φωλιάσουν για να αναπαραχθούν. Δυστυχώς ένα ζευγάρι απέτυχε στη φάση της επώασης, αλλά τα άλλα κατάφεραν να εκκολάψουν 7 νεοσσούς οι οποίοι αναπτύχθηκαν φυσιολογικά και πέταξαν μαζί με τους γονείς τους στο πρώτο τους ταξίδι στην Αφρική. Ας ελπίσουμε ότι τα πουλιά θα περάσουν ήσυχα και χωρίς προβλήματα το χειμώνα εκεί και την Άνοιξη θα τα ξαναδούμε στα μέρη μας.
Από τον Οκτώβριο 2012 έχει ξεκινήσει πρόγραμμα LIFE10 NAT/BG/000152 για την προστασία του Ασπροπάρη σε Βουλγαρία και Ελλάδα που υλοποιείται από την Βουλγαρική Ορνιθολογική Εταιρεία (Bulgarian Society for the Protection of Birds-BSPB), την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, το WWF Ελλάς και την Ορνιθολογική Εταιρεία της Μεγάλης Βρετανίας (Royal Society for the Protection of Birds-RSPB) και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη.
Φωτογραφίες: Πέτρος Μπαμπάκας / WWF Ελλάς