Τρίτη, 26 Ιουλίου 2011
Και ενώ το εθελοντικό μας πρόγραμμα για τον καθαρισμό και την ανάδειξη της αναγκαιότητας για προστασία του Αλμυρού Γαζίου βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, γίναμε μάρτυρες ενός ακόμα κύματος υποβάθμισης του υγροτόπου.
Μια έκταση λίγο μεγαλύτερη από 4 στρέμματα που βρίσκεται κοντά στην εκβολή του ποταμού, εκχερσώθηκε και επιχωματώθηκε. Χωρίστηκε και από έναν δρόμο που διανοίχθηκε, βάρυνε με εγκαταστάσεις για την ανάπτυξη …ιππικού τουρισμού και έχασε φυσική βλάστηση για να δημιουργηθεί χώρος στάθμευσης για παρακείμενη ταβέρνα. Όλα αυτά παράνομα. Όλα αυτά μέσα σε προστατευόμενη περιοχή. Όλα μέσα στο Καταφύγιο Άγριας Ζωής «Αλμυρός ποταμός - Κέρη Δήμων Γαζίου και Τυλίσσου». Όμως, όπως προβλέπει ο νόμος του 2011 για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, «[μ]έσα στα καταφύγια άγριας ζωής απαγορεύονται …η καταστροφή ζώνης με φυσική βλάστηση με κάθε τρόπο, …η αμμοληψία…, η επιχωμάτωση…, η διάθεση ή απόρριψη αποβλήτων …».
Ο υγρότοπος του Αλμυρού Γαζίου υποβαθμίζεται σε …καθημερινή βάση τα τελευταία 45 χρόνια. Και όμως αντέχει, παρά το γεγονός ότι οι άθικτες υγροτοπικές εκτάσεις δεν ξεπερνούν πλέον τα 100 στρέμματα, από τα 3 τετραγωνικά χιλιόμετρα που καταλάμβανε αρχικά! Τα τελευταία 3 χρόνια το γραφείο μας στην Κρήτη έχει καταγγείλει 13 πολύ σοβαρές περιπτώσεις υποβάθμισης στον Αλμυρό. Δυστυχώς, αν και διαπιστώθηκαν αρμοδίως ως παράνομες οι περιπτώσεις αυτές, σε καμιά περίπτωση δεν έγινε αποκατάσταση των υγροτοπικών εκτάσεων.
Ξεκινάει ακόμα ένας μαραθώνιος αλληλογραφίας αλλά και επιπλέον δράσεων για την προστασία αυτού του πολύπαθου αλλά πολύτιμου φυσικού πόρου. Και να φανταστεί κανείς ότι δαπανήθηκαν 366.850€ στα πλαίσια του επιχειρησιακού προγράμματος «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ», με 75% χρηματοδότηση από την Ε.Ε., για την ανάπτυξη υποδομής προστασίας και ανάδειξης του υγρότοπου. Υποδομή, η οποία είναι σήμερα εντελώς κατεστραμμένη!
Τι να πει κανείς…
Η αξία του Αλμυρού για την τοπική κοινωνία και η σημασία του για το φυσικό περιβάλλον.
Ο υγρότοπος του Αλμυρού (Κωδικός WWF Ελλάς KRI111) βρίσκεται 8 χλμ. δυτικά του Ηρακλείου και ανήκει διοικητικά στον δήμο Μαλεβιζίου. Πρόκειται για μια περιοχή συνολικής έκτασης 452 στρεμμάτων, η οποία εκτείνεται από τη θέση Μάτι (ή Λίμνη). Εκεί υπάρχει μια καρστική πηγή πολύ μεγάλης παροχής μέχρι και την εκβολή του ποταμού, 1,5 χιλιόμετρο βορειότερα. Είναι ουσιαστικά ένα υγροτοπικό σύστημα που αποτελείται από ένα μωσαϊκό πολλών μικρότερων τύπων υγροτόπων όπως πηγές, ρύακας μόνιμης ροής, έλη υφάλμυρου νερού, αλμυρόβαλτους, εποχικά τέλματα, καλαμιώνες, υγρολίβαδα, εκβολές, κ.ά
Ο υγρότοπος, αποτελεί με διαφορά τον σημαντικότερο φυσικό πόρο της ευρύτερης περιοχής του Ηρακλείου και ένα από τους σημαντικότερους της Κρήτης. Μερικά στοιχεία που τεκμηριώνουν το παραπάνω είναι τα εξής:
- Είναι η μεγαλύτερη καρστική πηγή της Κρήτης με παροχή που κυμαίνεται από 3,5 μέχρι 50 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Η μέση ετήσια παροχή νερού ξεπερνά τα 240 εκατομμύρια κυβικά μέτρα (!), δηλαδή το 1/3 των κατακρημνισμάτων που δέχεται ολόκληρος ο Ψηλορείτης.
- Μελλοντικά θα καλύψει τις υδρευτικές ανάγκες εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών.
- Είναι (ακόμα) μια όαση ζωής, αφού έχουν καταγραφεί περισσότερα από 200 είδη φυτών και πολλές εκατοντάδες είδη ζώων (5 είδη ψαριών, 3 είδη αμφιβίων, 6 είδη ερπετών, 7 είδη θηλαστικών, 206 είδη πουλιών και εκατοντάδες είδη ασπονδύλων), πολλά από τα οποία είναι απειλούμενα ή ενδημικά.
- Αποτελεί (ακόμα) ένα πραγματικό οικολογικό μωσαϊκό πολύ υψηλής βιολογικής και -παλαιότερα- αισθητικής αξίας, καθώς έχουν καταγραφεί 21 (!) τύποι οικοτόπων εκ των οποίων οι 3 είναι οικότοποι προτεραιότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο σύμφωνα με την οδηγία 92/43 της Ε.Ε. (ποσειδώνιες-1120*, μεσογειακά εποχικά λιμνία-3170*, φοίνικες-9370*). Άλλοι 4 τύποι οικοτόπων που βρίσκονται στην περιοχή είναι σημαντικοί σε Ελλαδικό επίπεδο (παραλιακοί οικότοποι-1170, 1210, 2110, 2120). Συνολικά, τα 2/3 των οικοτόπων έχουν μεγάλη οικολογική αξία για τον Κρητικό χώρο.
- Έχει (ακόμα) τεράστια οικονομική αξία, κυρίως μέσω φυσιολατρικού τουρισμού, ως υδρογεωλογικό φαινόμενο, ως οικοσύστημα και ως αισθητικό τοπίο.
- Έχει (ακόμα) μεγάλη εκπαιδευτική αξία για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, καθώς εκπονούνται κάθε χρόνο προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, εκπαιδευτικές εκδρομές συνεδρίων και επιστημονικών συλλόγων, εκπαιδευτικές εκδρομές/ασκήσεις φοιτητών βιολογίας, προπτυχιακές και μεταπτυχιακές διπλωματικές αλλά και διδακτορικές διατριβές
- Έχει (ακόμα) μεγάλη ερευνητική αξία καθώς είναι πολυάριθμοι οι ερευνητές (γεωλόγοι, υδρογεωλόγοι, δασολόγοι, ζωολόγοι, ορνιθολόγοι, βοτανικοί, κ.ά.) που μελετούν διαρκώς την περιοχή.
Σήμερα η υποβάθμιση έχει αγγίξει τα όρια αντοχής του οικοσυστήματος και αν δεν ληφθούν μέτρα ΤΩΡΑ, ο υγρότοπος θα καταστραφεί!
