Δευτέρα, 15 Δεκεμβρίου 2014
Ολοκληρώθηκε η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Κλίμα στη Λίμα του Περού μετά από δύο εβδομάδες επίπονων διαπραγματεύσεων. Το τελικό κείμενο εκδόθηκε με μεγάλη καθυστέρηση και μετά από μαραθώνια διαβούλευση που κράτησε περισσότερο από 36 ώρες. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν οδικό χάρτη ως την επόμενη Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Κλίμα στο Παρίσι, τον Δεκέμβριο του 2015.
Θα παραμείνει τελικά η ανθρωπότητα σε τροχιά να κερδίσει το κρίσιμο στοίχημα του περιορισμού της ανόδου της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από το ολέθριο κατώφλι των 2oC;,
Το πλέον ουσιώδες αυτό ερώτημα εξακολουθεί να παραμένει αναπάντητο λίγες μέρες πριν το τέλος μιας από τις θερμότερες χρονιές στην ιστορία της ανθρωπότητας. Παρόλα αυτά υπάρχουν και θετικά νέα. Οι ηγέτες 196 χωρών φαίνεται ότι επιτέλους συμφώνησαν σε αυτό στο οποίο η επιστήμη έχει καταλήξει εδώ και χρόνια: Η απειλή της κλιματικής αλλαγής δεν γνωρίζει σύνορα και η αντιμετώπισή της πρέπει να είναι παγκόσμια. Για πρώτη φορά οι δεσμεύσεις για κατάρτιση σχεδίων περιορισμού των εκπομπών αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου (ΑΦΘ) αφορούν τους πάντες, πλούσιους και φτωχούς, αναπτυγμένους και αναπτυσσόμενους, ακόμα και μεγάλους ρυπαντές οι οποίοι ως τώρα απέφευγαν να συζητήσουν για μέτρα, τορπιλίζοντας έτσι στην πράξη τις προσπάθειες αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.
Καταλυτικό ρόλο για αυτό έπαιξαν οι ενέργειες του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα τους τελευταίους 18 μήνες τόσο εντός όσο και εκτός ΗΠΑ, με αποκορύφωμα τη συμφωνία του προηγούμενου μήνα με την Κίνα για αμοιβαίο περιορισμό των εκπομπών ΑΦΘ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση βυθισμένη στην εσωστρέφεια και τον συντηρητισμό απώλεσε την θέση της ως ηγέτιδας δύναμης στην παγκόσμια κλιματική πολιτική καθώς η συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου για περιορισμό των εκπομπών κατά το αναιμικό 40% είναι περισσότερο αποτέλεσμα κοντόφθαλμων και θνησιγενών συμβιβασμών παρά αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός.
Στη Λίμα μπορεί να κατέρρευσαν τα επιχειρήματα της «ανάπτυξης» εκ μέρους διαφόρων αναπτυσσόμενων χωρών ως άλλοθι για την αδράνεια ως προς την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά αυτό δεν συνέβη αυθόρμητα. Οι ανεπτυγμένες χώρες προβλέπεται να βοηθήσουν ακόμα περισσότερο τις αναπτυσσόμενες είτε μέσω επενδύσεων σε καθαρές μορφές ενέργειας, είτε συνεισφέροντας απευθείας στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Η απόσταση όμως μεταξύ των ως τώρα δεσμεύσεων των κρατών για μείωση των εκπομπών ΑΦΘ και αυτών που απαιτούνται για να κερδηθεί η μάχη για συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από το καταστροφικό όριο των 2oC, παραμένει μεγάλη. Οι χώρες υποσχέθηκαν μεν να καταρτίσουν εθνικά σχέδια περιορισμού των εκπομπών αλλά δεν υποχρεώθηκαν δε. Δυστυχώς το κείμενο που τελικά υιοθετήθηκε στη Λίμα απέτυχε να καταστήσει υποχρεωτική την αναλυτική περιγραφή του τρόπου με τον οποίο θα πετύχουν τους εθνικούς τους στόχους οι αναπτυσσόμενες χώρες όπως και τη διαμόρφωση κοινά αποδεκτών δεικτών που θα επέτρεπαν την απευθείας σύγκριση μεταξύ διαφορετικών εθνικών σχεδίων.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί καθώς σύμφωνα με την απόφαση της Λίμα ως τον Μάρτιο του 2015 αναμένονται τα εθνικά σχέδια. Εκεί θα φανεί πόσος δρόμος μένει να διανυθεί ακόμα ως την επίτευξη μιας βιώσιμης παγκόσμιας συμφωνίας για το κλίμα στο Παρίσι, τον Δεκέμβριο του 2015.
Και η Ελλάδα; Η Ελλάδα είναι απασχολημένη με την κατασκευή της νέας λιγνιτικής μονάδας στην Πτολεμαΐδα η οποία θα εκπέμπει από μόνη της και τουλάχιστον ως το 2050, παραπάνω από 4.6 εκατομμύρια τόνους CO2 τον χρόνο, δηλαδή σχεδόν ολόκληρο τον προϋπολογισμό άνθρακα της χώρας αν δεχτούμε 95% μείωση των εκπομπών ΑΦΘ σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.