Πέμπτη, 16 Φεβρουαρίου 2017

Χθες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέρριψε τις φωτογραφικές τροπολογίες των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ που άνοιγαν τον δρόμο για την επιδότηση της Πτολεμαΐδας V και της Μελίτης II, των δύο νέων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Αν και η χθεσινή απόφαση προκαλεί ανησυχία ως προς τον ευρωπαϊκό πήχη για την εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού, το μήνυμα προς την Ελλάδα είναι ξεκάθαρο: ο ρυπαίνων πληρώνει, χωρίς εξαιρέσεις!

© Andrea Bonetti / WWF Ελλάς

Η απόφαση αυτή είναι καθοριστική αφού, χωρίς δωρεάν δικαιώματα εκπομπών, οι πανάκριβες νέες λιγνιτικές μονάδες που σχεδιάζει η ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία καθίστανται οικονομικά ασύμφορες, όπως άλλωστε παραδέχθηκε προσφάτως και ο ίδιος ο πρόεδρος της ΔΕΗ δημόσια. Ταυτόχρονα όμως, μετά τη σημερινή απόφαση, η χώρα αλλά και οι πολύπαθες «λιγνιτικές περιφέρειες» της χώρας, έχουν την ευκαιρία να χτίσουν ένα βιώσιμο μέλλον χωρίς την εξάρτηση από τη «μονοκαλλιέργεια» του ασύμφορου πλέον λιγνίτη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν είναι το πρώτο που απέρριψε τα λιγνιτικά όνειρα της ΔΕΗ και όσων τα στηρίζουν. Αντίστοιχες τροπολογίες από την ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Μαρία Σπυράκη είχε απορρίψει δύο μήνες πριν και η Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Περιβάλλον, τη Δημόσια Υγεία και Ασφάλεια Τροφίμων (ENVI).

Είχαν επίσης προηγηθεί απορριπτικές απαντήσεις του Επιτρόπου Ενέργειας στο ίδιο επίμονο αίτημα από τον πρώην υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον Πρόεδρο της ΔΕΗ, αλλά και τον ευρωβουλευτή κ. Νότη Μαριά. Παρά τις αλλεπάλληλες αρνήσεις, οι επτά Έλληνες ευρωβουλευτές προσπάθησαν στην ολομέλεια να περάσουν πάλι τροπολογίες που θα δέσμευαν τη χώρα στον λιγνίτη ως το 2060.

Τα καλά νέα δεν αφορούν μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στην Περιφέρεια της Δ. Μακεδονίας που έχει σημαντική οικονομική εξάρτηση από τις λιγνιτικές δραστηριότητες. Η τοπική κοινωνία μπορεί να επωφεληθεί από την ίδρυση ενός νέου Ταμείου. Αυτό το «Ταμείο δίκαιης μετάβασης» θα έχει στόχο την οικονομική ενίσχυση περιοχών σε όλη την Ευρώπη, οι οποίες θα πληγούν περισσότερο από τη δραστική μείωση της λιγνιτικής δραστηριότητας και θα χρηματοδοτήσει τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνωρίζοντας τη δεινή οικονομική θέση της Ελλάδας και τις πραγματικές ανάγκες του ενεργειακού μας τομέα, έδωσε στην Ελλάδα πρόσβαση στο ταμείο εκσυγχρονισμού (άρθρο 10δ) για να αναβαθμίσει τις ενεργειακές της υποδομές. Υπερψηφίζοντας τη δίκαιη τροπολογία που κατέθεσαν όλοι οι Έλληνες ευρωβουλευτές, το Ευρωκοινοβούλιο μας εντάσσει μεν στο συγκεκριμένο ταμείο, εξαιρεί δε τις λιγνιτικές μονάδες από τη δυνατότητα χρηματοδότησης για έργα αναβαθμίσεων.

«Δύο από τους τρεις θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν πει πολλαπλά και ηχηρότατα «ΟΧΙ» στα λιγνιτικά σχέδια ΔΕΗ και κυβέρνησης. Μετά από χρόνια λειτουργίας στον αυτόματο πιλότο του λιγνιτικού μονοδρόμου και της ενίσχυσης του «εθνικού καυσίμου», η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να επανεξετάσει τη θέση της στο Συμβούλιο των Υπουργών Περιβάλλοντος, πριν να είναι πολύ αργά. Στο νέο τοπίο που δημιουργεί η απόφαση της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μελίτη ΙΙ και Πτολεμαΐδα V δεν μπορούν να έχουν καμία θέση κι αυτό επιβάλλεται να αντικατοπτρίζεται στον επικείμενο μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό. Η νέα ηγεσία του ΥΠΕΝ θα πρέπει επίσης να ξεκινήσει άμεσα τον σχεδιασμό της μετάβασης στη μεταλιγνιτική περίοδο για τους λιγνιτικούς νομούς της χώρας, αξιοποιώντας τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, σε στενή συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες», δήλωσε ο Νίκος Μάντζαρης, υπεύθυνος του τομέα ενέργειας και κλιματικής πολιτικής του WWF Ελλάς, και συμπλήρωσε: «Θεωρούμε την εξέλιξη αυτή ως εξαιρετική ευκαιρία για τη δημόσια επιχείρηση ηλεκτρισμού: είναι καιρός η ΔΕΗ να δει το φως στο τούνελ και να πάρει τον δρόμο της καινοτομίας και της οικονομικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας που οδηγεί στη μεταλιγνιτική εποχή».

Πλέον τον λόγο έχουν οι Υπουργοί Περιβάλλοντος, οι οποίοι θα κληθούν να πάρουν θέση σχετικά με την αναθεώρηση της Οδηγίας 2003/87/ΕΚ τόσο τον Φεβρουάριο όσο και τον Ιούνιο του 2017.

Σημειώσεις προς Συντάκτες:

• Το ζήτημα της έμμεσης εξαίρεσης της τσιμεντοβιομηχανίας από τη λίστα διαρροής άνθρακα, δίχασε σφόδρα τους ευρωβουλευτές και λίγο έλλειψε να διαλύσει τις λεπτές ισορροπίες που είχαν καλλιεργηθεί τους προηγούμενους μήνες ανάμεσα στις πολιτικές ομάδες. Τελικά, η Ολομέλεια καταψήφισε τη σχετική τροπολογία κι έτσι η τσιμεντοβιομηχανία θα συνεχίσει να λαμβάνει δωρεάν δικαιώματα εκπομπών και την περίοδο 2021-2030, μηχανισμός που της είχε αποφέρει κέρδη €5 δις την περίοδο 2008-2015 στον κλάδο.
• Αρνητική εξέλιξη αποτελεί η μείωση του ποσοστού των προς δημοπράτηση δικαιωμάτων από το 57% που είχε προτείνει η Επιτροπή στο (έως και) 52%, ενώ ιδιαίτερα αρνητική είναι και η διατήρηση του συντελεστή γραμμικής μείωσης στα χαμηλά επίπεδα του 2,2%
• Στα αρνητικά της απόφασης συμπεριλαμβάνεται επίσης και η καταψήφιση της τροπολογίας που θα επέβαλλε τη μείωση των διαθέσιμων δικαιωμάτων από τα πραγματικά επίπεδά τους το 2020 και όχι από τον προ πολλού ξεπερασμένο στόχο που είχε θέσει η ΕΕ για το 2020. Η υπερψήφιση αυτής της τροπολογίας θα αφαιρούσε από την αγορά πλεόνασμα περίπου 2,4 δις δικαιωμάτων, ενισχύοντας έτσι δραστικά την τιμή του δικαιώματος. 
• Από την άλλη, υπερψηφίστηκε η ακύρωση 800 εκ. δικαιωμάτων από το νέο Αποθεματικό Σταθερότητας Αγοράς του ΕΣΕΔΕ (MarketStability Reserve), και ο διπλασιασμός του ρυθμού απορρόφησης δικαιωμάτων από το MSR (από 12% σε 24%) που κινείται προς την ίδια κατεύθυνση ενίσχυσης της τιμής.
• Η Ολομέλεια αποφάσισε επίσης να θέσει τέλος στην αδράνεια του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού(ΙΜΟ) που δεν ήθελε να θέσει συγκεκριμένους περιορισμούς στις  εκπομπές από τον τομέα της ναυτιλίας. Αποφάσισε την εισαγωγή της στο ΕΣΕΔΕ από το 2023 σε περίπτωση που δεν υπάρξει ανάλογο διεθνές σύστημα από το ΙΜΟ. Υπενθυμίζεται ότι ο ίδιος ο Έλληνας Πρωθυπουργός στην ομιλία του το 2015 στην Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Κλίμα στο Παρίσι ζήτησε να μην αναλάβει το μερίδιο του στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ο τομέας της ναυτιλίας.

Για περισσότερες πληροφορίες:

Ιάσονας Κάντας, υπεύθυνος γραφείου τύπου WWF Ελλάς, τηλ: 210 33 14 893, κιν: 697 185 9632, Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.