Πέμπτη, 09 Φεβρουαρίου 2017

Πάνω από το 50% των φυσικών περιοχών της Ευρώπης προστατεύεται μόνο στα χαρτιά, εξαιτίας των τεράστιων καθυστερήσεων και παραβιάσεων εκ μέρους των κρατών μελών, σύμφωνα με νέα έκθεση του WWF. Σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση, η Ελλάδα δεν ανήκει στα φωτεινά παραδείγματα, αφού είναι ακόμη θεμελιώδεις οι ελλείψεις της στην εφαρμογή των οδηγιών.  

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσφατα επιβεβαίωσε ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη φύση, και συγκεκριμένα οι οδηγίες για τα άγρια πτηνά και τους οικοτόπους, είναι ισχυρή δίνοντας οριστικό τέλος στα σχέδια περί αναθεώρησης της, ενώ δεσμεύθηκε να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της.

Η νέα έκθεση του WWF «Αποτελεσματική προστασία της φύσης: Πώς η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν θα μείνει στα χαρτιά», επιδιώκοντας να συμβάλει προς αυτήν την κατεύθυνση, παρουσιάζει προτάσεις για την επίτευξη πλήρους και αποτελεσματικής εφαρμογής των οδηγιών που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της διατήρησης της φύσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, μέσα από τις συγκεκριμένες περιπτώσεις περιοχών που αναδεικνύονται, γίνεται σαφές ότι η λήψη των κατάλληλων μέτρων ωφελεί τις τοπικές κοινωνίες και τονώνει τις προοπτικές ανάπτυξης.

Συγκεκριμένα, το WWF καλεί τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ανταποκριθούν στις παρακάτω τέσσερις προτεραιότητες:

• Ολοκλήρωση του χαρακτηρισμού θαλάσσιων περιοχών ως περιοχών Natura 2000
• Ανάπτυξη μέτρων προστασίας και σχεδίων διαχείρισης για όλες τις περιοχές Natura 2000
• Αύξηση των επενδύσεων στο δίκτυο Natura 2000
• Βελτίωση επιβολής της νομοθεσίας σε όλη την Ευρώπη

Μέσα από μελέτες συγκεκριμένων περιπτώσεων, η έκθεση αποκαλύπτει πώς νομικά παραθυράκια, ανεπαρκείς εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων και ανύπαρκτα ή ακατάλληλα σχέδια διαχείρισης, επιτρέπουν ανθρώπινες δραστηριότητες που απειλούν  μοναδικές περιοχές της Ευρώπης, όπως ο υγρότοπος της Ντονιάνα (Ισπανία), τοεθνικό πάρκο Πιρίν (Βουλγαρία), τα όρη Ταρκού (Ρουμανία) και οι παραλίες ωοτοκίας της χελώνας καρέτα (Ελλάδα). Ειδικότερα, όσον αφορά στη χώρα μας, στην έκθεση παρουσιάζεται μεν η επιστροφή της χελώνας καρέτα στη Μεσόγειο, αποκαλύπτονται όμως και οι συστημικές ελλείψεις της Ελλάδας αναφορικά με την εφαρμογή των οδηγιών. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η χώρα μας έχει οδηγηθεί τόσες πολλές φορές στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Την ίδια στιγμή, αναδεικνύοντας καλές πρακτικές συνεργασίας μεταξύ τοπικών αρχών και ιδιωτικών φορέων, συμμετοχικές διαδικασίες, αλλά και επιτυχημένες παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η έκθεση αποδεικνύει πώς η ορθή εφαρμογή των οδηγιών καταφέρνει να συμβάλει στην ανάκαμψη ειδών, όπως η ενδημική φώκια της Σάιμαα (Φινλανδία) και η νεροποταμίδα (Πολωνία), αλλά ταυτόχρονα αυξάνει και το τοπικό εισόδημα για τους ψαράδες της προστατευόμενης περιοχής Τόρε Γκουατσέτο (Ιταλία).

«Η εκστρατεία Nature Alert που πραγματοποίησε το WWF και πολλές άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις απέδειξε ότι η περιβαλλοντική προστασία πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όταν οι ανθρώπινες δραστηριότητες είναι σε αρμονία με τη φύση τα οφέλη είναι άμεσα για τον άνθρωπο και την οικονομία. Αυτό χρειάζεται να γίνει η κινητήριος δύναμη για τη μελλοντική αναθεώρηση της πολιτικής και των επιβαρυντικών πρακτικών στους τομείς της γεωργίας, της ενέργειας και των μεταφορών», επεσήμανε η Ζενεβιέβ Πονς, Διευθύντρια του Γραφείου Ευρωπαϊκής Πολιτικής του WWF.

«Μια εύκολη πρώτη ανάγνωση της έκθεσης θα έλεγε ότι η Ελλάδα δεν διαφέρει και πολύ από τις υπόλοιπες χώρες ως προς τις ανεπάρκειές της. Πριν μερικές μόλις μέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεσήμανε ακόμη μία φορά τα κενά που έχει εντοπίσει στην εφαρμογή των οδηγιών, γεγονός που έχει οδηγήσει την χώρα ένα βήμα πριν την παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Παρόλα αυτά, η βελτίωση μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν κοιτάει κανείς τα θετικά παραδείγματα και όχι τα αρνητικά. Η προστασία της φύσης είναι θεμέλιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας μας. Για να μπορέσουμε να αντλήσουμε τα αναπτυξιακά αυτά οφέλη, είναι απαραίτητο να οριστούν συγκεκριμένοι στόχοι, σχέδια διαχείρισης και μέτρα προστασίας. Με περίπου το 30% της επικράτειάς μας να ανήκει στο δίκτυο Natura 2000, είναι επιτακτικό ένα αποτελεσματικό και λειτουργικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών», δήλωσε η Ιόλη Χριστοπούλου, υπεύθυνη πολιτικής για το φυσικό περιβάλλον του WWF Ελλάς.  

Σημειώσεις προς συντάκτες:

Διαβάστε τη σύνοψη της έκθεσης

Διαβάστε ολόκληρη την έκθεση

Βρείτε εδώ πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Δυο λόγια για το δίκτυο Natura 2000:

Οι οδηγίες για τη φύση θεσπίζουν ένα πλαίσιο διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος που επιτρέπει τη βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ παράλληλα στοχεύει στην αποτελεσματική προστασία σπάνιων ή απειλούμενων ειδών στην περιοχή της φυσικής κατανομής τους. Αυτό οδήγησε στον χαρακτηρισμό του μεγαλύτερου δικτύου προστατευόμενων περιοχών στον κόσμο, του δικτύου Natura 2000, το οποίο καλύπτει σήμερα περίπου το 18% της χερσαίας και το 6% της θαλάσσιας έκτασης της Ευρώπης.

Βάσει των οδηγιών για τη φύση, τα κράτη μέλη πρέπει να χαρακτηρίσουν και να καθιερώσουν περιοχές προστασίας ειδών και οικοτόπων ιδιαίτερης σημασίας: ειδικές ζώνες διατήρησης (ΕΖΔ) βάσει της οδηγίας για τους οικοτόπους και ζώνες ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) βάσει της οδηγίας για τα άγρια πτηνά. Μαζί, αυτά τα δύο είδη περιοχών διαμορφώνουν το δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν προστατευτικά μέτρα και συστήματα παρακολούθησης, ώστε να διασφαλίζουν ότι δεν λαμβάνει χώρα υποβάθμιση οικοτόπων ή όχληση ειδών σε αυτές τις περιοχές και να προωθούν την επίτευξη ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης. Αναπτυξιακά ή άλλα σχέδια ή έργα που επηρεάζουν την ακεραιότητα της εκάστοτε περιοχής, εγκρίνονται μόνο για επιτακτικούς λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος, εάν δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και εφόσον λαμβάνονται αντισταθμιστικά μέτρα.

Ο έλεγχος καταλληλότητας των οδηγιών για τα άγρια πτηνά και τους οικοτόπους, γνωστές ως «οδηγίες για τη φύση» ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο 2016, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε ότι είναι «κατάλληλες για τον σκοπό» τους. Δείτε σχετικά: http://www.wwf.gr/news/1892-2016-12-07-14-37-04

Για περισσότερες πληροφορίες:

Ιάσονας Κάντας, υπεύθυνος γραφείου τύπου WWF Ελλάς, τηλ: 210 33 14 893, κιν: 697 185 9632, Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.