Τρίτη, 12 Ιανουαρίου 2016

Οι καρχαρίες έχουν κακή φήμη. Οι παλιότεροι θυμούνται "Τα σαγόνια του καρχαρία", μια φανταστική ταινία που παρουσίαζε τον καρχαρία ως μια τρομακτική φονική μηχανή, σύμβολο του "τρόμου στη θάλασσα". Η πραγματικότητα απέχει πολύ και η φήμη τους θα πρέπει να αλλάξει αν πρόκειται να σωθεί ένα από τα σημαντικότερα ζώα της θαλασσας.

Εκατομμύρια καρχαρίες μπλέκονται σε δίχτυα ή σκοτώνονται εσκεμμένα κάθε χρόνο στην παράνομη και άδηλη αλιεία. © Brian J. Skerry/ National Geographic Stock/ WWF

Ποιος κινδυνεύει περισσότερο, ο άνθρωπος από τον καρχαρία ή ο καρχαρίας από τον άνθρωπο;

Μόλις 3 άνθρωποι πέθαναν από επίθεση καρχαρία το 2014, πολύ λιγότεροι από όσους σκοτώθηκαν από χτύπημα κεραυνού. Αντίθετα, περίπου 100 εκατομμύρια καρχαρίες σκοτώθηκαν από τον άνθρωπο! Μεγάλο μέρος οφείλεται στην παράνομη αλιεία για το πτερύγιο του καρχαρία, που τρώγεται σούπα ως λιχουδιά στην Κίνα. Συχνά, ο καρχαρίας πιάνεται στα δίχτυα, του κόβεται το πτερύγιο και πετάγεται ζωντανός πίσω στη θάλασσα για να πεθάνει...

Ο καρχαρίας βρίσκεται στον πάτο της λίστας με τα πιο επικίνδυνα ζώα για τον άνθρωπο. Πρώτη απειλή αποτελούν τα κουνούπια, που κουβαλούν θανατηφόρες ασθένειες όπως η ελονοσία.

Πολύτιμος ρυθμιστής του οικοσυστήματος

Οι καρχαρίες αποτελούν πολύτιμο μέλος του θαλάσσιου περιβάλλοντος και πρέπει να προστατεύονται. Παίζουν σημαντικό ρόλο βοηθώντας στη διατήρηση της ευαίσθητης ισορροπίας. Καθώς πολλά είδη καρχαριών βρίσκονται στην κορυφή της τροφικής πυραμίδας, ρυθμίζουν τους θαλάσσιους πληθυσμούς άλλων ψαριών, ενώ τρώγοντας συχνά τα πιο αδύναμα μέλη τους, βοηθούν ώστε οι θαλάσσιοι πληθυσμοί να παραμένουν υγιείς.

© Brent Stirton/ Getty Images

Τι τρώνε οι καρχαρίες;

Τα περισσότερα είδη καρχαρία έχουν ως τροφή τους ψάρια ή ασπόνδυλα, όπως τα καλαμάρια. Οι τεράστιοι φαλαινοκαρχαρίες τρώνε πλαγκτόν που φιλτράρεται μέσα από τα βράγχιά τους. Ο άνθρωπος δεν αποτελεί στόχο για τους καρχαρίες, ενώ οι ελάχιστες επιθέσεις σε ανθρώπους γίνονται συνήθως από καρχαρίες που στοχεύουν σε φώκιες ή δελφίνια.

Ο φαλαινοκαρχαρίας, άκακος γίγαντας του βυθού, τρέφεται με πλαγκτόν. © naturepl.com/ David Fleetham/ WWF

Τρομακτική όψη;

Υπάρχουν περισσότερα από 400 διαφορετικά είδη καρχαριών, από ένα μικροσκοπικό σκυλόψαρο 20 εκατοστών, ως τον γιγάντιο φαλαινοκαρχαρία μήκους 12 μέτρων. Δεν είναι όλοι οι καρχαρίες μεγάλοι και τρομακτικοί. Κάποια είδη έχουν μικροσκοπικά δόντια ή δόντια που δεν είναι καθόλου κοφτερά, αλλά χοντρά, ώστε να σπάνε το κέλυφος των θηραμάτων τους.

Ένας ευάλωτος και παρεξηγημένος κυνηγός

Οι καρχαρίες χρειάζονται αρκετά χρόνια για να ωριμάσουν και να αναπαραχθούν. Γι'αυτό οι πληθυσμοί τους σήμερα σε όλο τον κόσμο βρίσκονται σε ταχεία μείωση, καθώς δεν καταφέρνουν να αναπληρώσουν τις τεράστιες απώλειες. Όμως ο κίνδυνος για τα θαλάσσια οικοσυστήματα είναι μεγάλος. Ας βοηθήσουμε στην προστασία τους, διαλύοντας τον μύθο του καρχαρία ως άτρωτο και αδίστακτο κυνηγό των θαλασσών.

Διάβασε περισσότερα για τους καρχαρίες στην Ελλάδα.