Καρέτα: 10 μυστικά ενός πανάρχαιου κατοίκου των ελληνικών θαλασσών
Άνθιμος Χατζηβασιλείου
Παρασκευή, 10 Ιουνίου 2016
Οι θαλάσσιες χελώνες είναι από τα πιο αξιοθαύμαστα και αινιγματικά ζώα του πλανήτη μας. Η πορεία της ζωής τους όμως είναι δύσκολη από την πρώτη κιόλας στιγμή. Παλεύουν να βγουν στο φως, ενώ πρέπει να ξεφύγουν από θηρευτές ακόμα και κατά τη διάρκεια των πρώτων βημάτων τους πριν τη βαφτιστική βουτιά τους στη θάλασσα.
© C. Minotou / WWF
Οι θάλασσες της Γης φιλοξενούν θαλάσσιες χελώνες για περισσότερα από 100 εκατομμύρια χρόνια, ενώ σήμερα στον πλανήτη μας απαντώνται επτά είδη θαλάσσιων χελωνών. Στη Μεσόγειο συναντάμε τρία από αυτά: την πράσινη θαλασσοχελώνα και την καρέτα που γεννούν τα αυγά τους στη Μεσόγειο και τη δερματοχελώνα που θεωρείται επισκέπτης από τον Ατλαντικό.
Η καρέτα μπορεί να είναι ένα από τα πιο εμβληματικά είδη ζωής της Μεσογείου όμως είναι ελάχιστα αυτά που γνωρίζουμε για τη ζωή της, καθώς μετά τη γέννηση ανοίγεται στο πέλαγος προς άγνωστες συνήθως κατευθύνσεις. Αν και τα μυστικά της δύσκολα μπορούν να αποκρυπτογραφηθούν μερικά από αυτά είναι:
1. Ζουν ως και 100 χρόνια.
2. Ως μεταναστευτικά είδη, οι χελώνες καρέτα, πραγματοποιούν ίσως τις μεγαλύτερες μετακινήσεις από όλα τα άλλα είδη θαλάσσιων χελωνών.
3. Τα χελωνάκια μόλις εκκολαφτούν εγκαταλείπουν την παραλία για μια ζωή στην ανοιχτή θάλασσα στη διάρκεια της οποίας τρέφονται με πελαγικούς οργανισμούς.
4. Μία αρσενική καρέτα ίσως να μην επιστρέψει ποτέ στην ξηρά μετά τη γέννηση της.
5. Όταν ωριμάσουν σεξουαλικά (20-30 ετών) οι θηλυκές χελώνες καρέτα ξεκινούν περιοδικές μεταναστεύσεις προς και από τις παραλίες ωοτοκίας. Καθώς αυτές συχνά απέχουν πολύ από τα διατροφικά πεδία τους, απαιτούνται μετακινήσεις χιλιάδων χιλιομέτρων.
6. Κάθε 2-3 χρόνια οι θηλυκές χελώνες επιστρέφουν για να γεννήσουν στις ίδιες παραλίες όπου γεννήθηκαν. Η περίοδος ωοτοκίας κάθε χρόνο ξεκινά τον Μάιο και ολοκληρώνεται τον Οκτώβριο με την έξοδο και την πορεία των μικρών νεοσσών προς τη θάλασσα.
7. Οι θηλυκές χελώνες σκάβουν τη φωλιά τους με τα πίσω τους πτερύγια και σε βάθος περίπου 60 εκατοστών. Σε κάθε αναπαραγωγική περίοδο μια καρέτα φτιάχνει 2-3 φωλιές, σε διαστήματα 2 εβδομάδων η μία από την άλλη. Η κάθε φωλιά περιέχει ως και ως 120 αυγά.
8. Η επώαση διαρκεί περίπου 55 μέρες και το φύλο των νεοσσών εξαρτάται από τη θερμοκρασία μέσα στη φωλιά.
9. Τα χελωνάκια εκκολάπτονται συνήθως τη νύχτα ή νωρίς το χάραμα και βρίσκουν τη θάλασσα προσανατολιζόμενα από και προς τον φωτεινότερο ορίζοντα. Λίγα δυστυχώς τα καταφέρνουν, καθώς παραμονεύουν αλεπούδες, γλάροι και άλλα πουλιά, φίδια, καβούρια αλλά και ψάρια. Τελικά μόλις 1 στα 1000 καταφέρνει να ενηλικιωθεί.
10. Η Ελλάδα φιλοξενεί το 60% περίπου των φωλιών της Μεσογείου, αλλά και τις δύο πιο σημαντικές περιοχές ωοτοκίας: τις έξι παραλίες στον Κόλπο του Λαγανά στη Ζάκυνθο και τον νότιο Κυπαρισσιακό κόλπο στη δυτική Πελοπόννησο.
Ο πολύπλοκος και μακρύς κύκλος ζωής οδηγεί αναπόφευκτα σε πολλές και διαφορετικές απειλές για την καρέτα.
Η αποτελεσματική προστασία των θαλάσσιων χελωνών απαιτεί προσπάθειες που ξεπερνούν τα όρια των κρατών, εμπλέκουν διαφορετικούς οικονομικούς τομείς και διαρκούν πολλές δεκαετίες.
Η καρέτα, ως είδος προτεραιότητας, και οι παραλίες ωοτοκίας της, ως σημαντικός βιότοπος της, προστατεύονται από την ευρωπαϊκή οδηγία για τους οικοτόπους. Η σημαντική αυτή ευρωπαϊκή νομοθεσία όμως βρίσκεται υπό αξιολόγηση, και υπάρχει κίνδυνος να αναθεωρηθεί.
Ενίσχυσε τον αγώνα μας κατά της αναθεώρησης των οδηγιών για τη φύση. Δημιούργησε ένα τραγούδι και στείλε ένα μήνυμα στους πολιτικούς wwf.gr/campaigns/natureup
Για να μάθετε περισσότερα για τη χελώνα διαβάστε εδώ.
Δείτε τη δουλειά του WWF Ελλάς για την καρέτα εδώ.
1.