Τετάρτη, 02 Δεκεμβρίου 2015
Μπορεί μια παγκόσμια διάσκεψη για το περιβάλλον, φορτωμένη με επιστημονική και πολιτική πληροφορία, χωρίς αίμα και άμεσο δράμα, να ξεσηκώσει κόσμο και να ενθουσιάσει, δίνοντας ελπίδα ότι όλοι μαζί μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο; «Ναι!» είπε την περασμένη Κυριακή η Αθήνα.
Η αθηναϊκή συγκέντρωση και κοινή πορεία χιλιάδων για το κλίμα δεν ήταν απλά αποτέλεσμα μιας καλής συνεργασίας και συντονισμού από το WWF, την Greenpeace και το Avaaz. Ήταν μια δυνατή φωνή που μέσα στο χάος της κρίσης βρίσκεται σε αποστομωτική σιγή, αλλά ψάχνει διεξόδους για να δει φως και να κάνει τον σαματά που πρέπει στην παγκόσμια κλιματική κρίση.
Κλιματική κρίση; Αν και πλέον η επιστημονική σύγκλιση γύρω από την κλιματική αλλαγή, την ανθρωπογενή αιτιολογία της και τον χάρτη των πολιτικών και τεχνολογικών διεξόδων είναι σχεδόν ομόφωνη, είναι αλήθεια ότι οι αλλαγές στο κλίμα είναι μια αθέατη και αναίμακτη πραγματικότητα που εύκολα κάποιος αντιμετωπίζει σαν πρόβλημα πολυτελείας. Γιατί να ενδιαφέρει όταν η οικονομική κρίση είναι μια ασφυκτική καθημερινότητα;
Οι απαντήσεις στο «γιατί;» είναι πολλές, αλλά πάνε πακέτο:
• Επειδή η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και ήδη χτυπάει με πρωτόγνωρης έντασης ακραίες καιρικές καταστάσεις, ενώ η ετήσια μέση θερμοκρασία κάθε χρόνο τραβάει την ανηφόρα.
• Επειδή οι οικονομίες πρέπει άμεσα να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση, με βάση τις προβλέψεις για τις πιο συγκεκριμένες κλιματικές αλλαγές σε κάθε γωνιά της γης και τις επιπτώσεις τους σε κάθε οικονομική δραστηριότητα.
• Επειδή το κόστος των ορυκτών πηγών ενέργειας δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό, αλλά πλέον και οικονομικό, μιας και ο ρυπαίνων πρέπει να πληρώνει, οπότε οι «βρόμικες» οικονομίες γίνονται πλέον ασύμφορες και χάνουν έδαφος καινοτομίας και πρωτοπορίας.
• Επειδή οι ήδη βεβαιωμένες επιπτώσεις δεν περιορίζονται στις θερμοκρασιακές αλλαγές, αλλά τραβούν τον κόσμο προς ένα κλιματικό χάος που γεννάει κλιματικούς πρόσφυγες (ανθρώπους και άλλα είδη της βιοποικιλότητας που αναγκάζονται να μετακινηθούν λόγω της αδυναμίας προσαρμογής τους στις νέες συνθήκες).
• Επειδή οι ρίζες της κλιματικής αλλαγής είναι έτσι κι αλλιώς θάνατος για ανθρώπους και φύση: ποιος θα αμφισβητήσει ότι λιγνίτης και πετρέλαιο σκοτώνουν, ανεξάρτητα κι από τις επιπτώσεις τους στο κλίμα;
Το κλίμα μας αφορά. Σήμερα. Η κλιματική κρίση πρέπει να μας αλλάξει όλους: μόνο μαζί μπορούμε να καθαρίσουμε τον σημερινό κυρίαρχο τρόπο ζωής και να ζωντανέψουμε την οικονομία. Και ναι μεν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως η Greenpeace και το WWF, εύκολα ενώνουν τις δυνάμεις τους για τον καλό κοινό σκοπό, όμως η πρόκληση μας αφορά όλους. Η Αθήνα που την Κυριακή περπάτησε για το κλίμα έδωσε ακριβώς αυτό το μήνυμα.
Η μέρα που ακολούθησε την κυριακάτικη πορεία μας ήταν η έναρξη της 21ης παγκόσμιας διάσκεψης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή (COP21) που βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη στο Παρίσι. Εκεί βρέθηκε και ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Αν και συνήθως δεν περιμένεις από πολιτικό ηγέτη της μικρής μας χώρας να ακούσεις κάποια γενναία και συγκεκριμένη δέσμευση, ειδικά για το περιβάλλον και τα κοινά, εντούτοις ο Αλέξης Τσίπρας μας απογοήτευσε περισσότερο από όσο φανταζόμασταν. Στην ομιλία του δεν είπε λέξη για το πραγματικά καυτό θέμα: τον εθισμό της χώρας στον λιγνίτη και τα σαουδαραβικού τύπου κυβερνητικά οράματα ανάπτυξης με πετρέλαια να ξεχειλίζουν από τις ελληνικές θάλασσες. Δεν είπε τίποτα για το μόνο φωτεινό μέλλον της Ελλάδας που περνάει από τον αέρα και τον ήλιο της, όπως δεν είπε τίποτα και για μία από τις μεγαλύτερες αναπτυξιακές ευκαιρίες της χώρας, την εξοικονόμηση ενέργειας.
Είμαστε όμως από τη φύση μας αισιόδοξοι: σε καθημερινή συνεργασία με το περιβαλλοντικό κίνημα που παρακολουθεί από μέσα τις εργασίες της COP21 στο Παρίσι, βλέπουμε τα θετικά βήματα που έχουν ήδη κάνει άλλα κράτη διαφορετικών οικονομικών ταχυτήτων και ξέρουμε πως μια πραγματικά καλή διεθνής συμφωνία είναι εφικτή. Και την περιμένουμε.
Θεοδότα Νάντσου και Δημήτρης Ιμπραήμ*
Για τη διάσκεψη του Παρισιού, δες περισσότερα εδώ και εδώ
*Η Θεοδότα Νάντσου είναι Επικεφαλής Πολιτικής του WWF Ελλάς και ο Δημήτρης Ιμπραήμ είναι Διευθυντής Εκστρατειών του ελληνικού γραφείου της Greenpeace