Πέμπτη, 27 Σεπτεμβρίου 2012
Όταν μετράς τα καμένα σαν να μετράς τις πληγές σου, δεν αρκεί να θάβεσαι στην στάχτη τους… Το βασανιστικό αλλά και μοναδικό ωφέλιμο ερώτημα είναι: «Τι πρέπει να γίνει την επόμενη μέρα;»
Μετρώντας τα καμένα - WWF Ελλάς/Η. Τζηρίτης
Το ταξίδι…
Με την σκέψη αυτή κάναμε εν πλω τη διαδρομή μας προς τη Χίο. Το νησί της μαστίχας απέκτησε φέτος το θλιβερό χάλκινο μετάλλιο στις μεγαλύτερες σε έκταση δασικές πυρκαγιές της Ευρώπης. 152.000 περίπου στρέμματα καμένης έκτασης την κατέταξαν πίσω από δασικές πυρκαγιές σε Ισπανία και Πορτογαλία αλλά πρώτη στην Ελλάδα, τόσο σε απόλυτα νούμερα όσο και στη συνείδηση όλων μας.
Παρόλα αυτά, φτάνοντας στο νησί, ο σκοπός μας δεν ήταν άλλος από το να αποτυπώσουμε σε μία πλήρη αναφορά τι άφησε πίσω της η μεγάλη πυρκαγιά του Αυγούστου, ούτως ώστε να καταφέρουμε να προτείνουμε τις πλέον κατάλληλες λύσεις για το «αύριο» και την ορθή μεταπυρική διαχείριση των καμένων δασών και δασικών εκτάσεων του νησιού. Δεν ήταν η πρώτη φορά που καλούμασταν να κάνουμε κάτι αντίστοιχο, στο πλαίσιο του δασικού προγράμματος του WWF Ελλάς. Εντούτοις, το ταξίδι μας που ξεκίνησε στις 11 Σεπτεμβρίου του 2012, θα έκρυβε, όπως και κάθε άλλο παρόμοιο, εκπλήξεις, ιδιαιτερότητες και προκλήσεις.
Καμένα μαστιχόδεντρα. Η απώλειά τους είναι μεγάλο πλήγμα για την τοπική οικονομία - WWF Ελλάς/H. Τζηρίτης
Η τοπική κοινωνία μας υποδέχτηκε με ανοικτές αγκάλες και έδειξε έμπρακτα την επιθυμία της για ένα αύριο, απαλλαγμένο από τις στάχτες του Αυγούστου. Είναι γεγονός άλλωστε ότι δεν ήταν μόνο η απώλεια του πολύτιμου δασικού πλούτου που στοίχισε στους Χιώτες αλλά και το γεγονός ότι επλήγη μία από τις βασικές τους πρωτογενείς δραστηριότητες, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό καλλιεργειών μαστίχας καταστράφηκαν ολοσχερώς. Οι άνθρωποι αυτοί συνειδητοποίησαν, όπως και τόσοι άλλοι στο παρελθόν, ότι μία δασική πυρκαγιά δεν είναι ένα τηλεοπτικό γεγονός που παραμένει μακριά μας αλλά μπορεί να επηρεάσει την ίδια μας την καθημερινότητα.
Τα διδάγματα…
Οργώνοντας λοιπόν τις περιοχές των καμένων καταγράψαμε συγκεκριμένα πράγματα που θα μας βοηθήσουν να προτείνουμε ακόμη πιο συγκεκριμένες λύσεις μετά την επεξεργασία των δεδομένων.
Πολλές περιοχές αναμένεται να ανακάμψουν με φυσικό τρόπο ενώ σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, η ανθρώπινη παρέμβαση ίσως να είναι απαραίτητη για την αναγέννηση του δάσους. Το έντονο ανάγλυφο σε συνδυασμό με τα αντιπλημμυρικά έργα και την ένταση των καιρικών φαινομένων θα είναι κρίσιμοι παράγοντες για τη συγκράτηση του εδάφους. Από τη διατήρησή του εξαρτώνται πολλά για την επόμενη μέρα. Επιπροσθέτως, η διαχείριση της κτηνοτροφίας, η μεταπυρική συμπεριφορά των καμένων εκτάσεων και η υλοτομία, είναι θέματα που απαιτούν άμεσες δράσεις. Η δόμηση δεν φαίνεται να αποτελεί το κυρίαρχο ζήτημα, όπως συμβαίνει σε πλείστες άλλες περιπτώσεις. Η αναφορά μας, η οποία θα είναι σύντομα διαθέσιμη, εμπεριέχει την ανάλυση των παραπάνω ζητημάτων, καθώς και συγκεκριμένες προτάσεις.
Παρά το θλιβερό θέαμα, οφείλεις να σκέφτεσαι την επόμενη μέρα - WWF Ελλάς/Ε. Κορακάκη
Η ευκαιρία…
Μια δασική πυρκαγιά για την πλειοψηφία των πολιτών είναι μια καταστροφή, για άλλους όμως αποτελεί μια ευκαιρία. Μια ευκαιρία να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα, να μάθουμε από τα λάθη μας και να δημιουργήσουμε έναν άλλο τρόπο οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας. Ο συνδυασμός της γνώσης, της πολιτικής βούλησης και της επάρκειας πόρων μπορεί να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το πρώτο υπάρχει, τα υπόλοιπα δύο ίσως να είναι οι χαμένοι κρίκοι στην αλυσίδα των εξελίξεων για την επόμενη μέρα της πυρκαγιάς στη Χίο.
Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους φορείς της Χίου για τις πληροφορίες που μας χορήγησαν και την ανταλλαγή απόψεων, τους ενεργούς πολίτες με τους οποίους ήρθαμε σε επαφή, τους εθελοντές των ομάδων δασοπροστασίας-δασοπυρόσβεσης της Χίου για την πολύτιμη βοήθειά τους και τους φίλους μας για τη φιλοξενία.